BENLİĞİN YÖNETSEL İŞLEVİ

Benliğin bir diğer önemli işlevi ise şuanda neler yapılacağını ve geleceğe ilişkin planları seçen bir baş yönetici konumunda olmasıdır. Örnek verecek olursak, henüz gerçekleşmemiş olan olayları hayal edebilen ve uzun vadede kendine planlar yapan tek canlı insandır. Bu planları yapıp eylemlerimiz üzerinde denetim uygulayan ise benliktir. Bunun yanı sıra diyet yapmaya ya da sigarayı bırakmaya çalışan herkesin de bildiği gibi, davranışlarımızı düzenleyip optimal seçeneklere yöneltmek sözde kolay bir eylem olsa da gerçekte zordur.

Genellikle bir konuyu, örneğin eski kız arkadaşımızı ya da büfede satılan sigaraları ne kadar düşünmemeye çalışırsak bu düşünceler zihnimizde o derece sık belirmeye başlar. Engellemeye çalışmaktan vazgeçerek yasaklı konu üzerine düşünmeye başlamak ancak bu düşünceler üzerinden eyleme geçmek söz konusu olduğu zaman ise benlik kontrolü uygulamak daha doğru bir yöntemdir. Bunu yaparken başarılı olmamızı sağlayacak faktör ise, kendini düzenleyici kaynak modeline göre eylemlerimizi kontrol etmeye çalıştığımız sırada enerjimizin çok olmasıdır. Bu yaklaşıma göre benlik kontrolü için enerji gerekmektedir. Nasıl uzun bir koşudan sonra, futbol oynamak için enerjimiz zorlanacaksa, bu enerjinin de bir göreve harcanması diğer bir göreve ayrılan miktarı sınırlar. Örneğin bir çalışmada bir düşünceyi bastırmaları istenilen katılımcıların, birinci görevde düşüncelerini bastırmak zorunda olmayanlara göre, ikinci görevde duygularını düzenlemeye çalışırken daha çok zorluk çektikleri görülür.

Peki harcadığımız bu enerji nedir? Son yıllarda yapılan araştırmalara göre bu enerji insan kanında bulunan glikoz düzeyidir. Bir şeker türü olan glikoz beyine enerji sağlayan bir yakıt olarak düşünülebilir. Ve insanlar davranışlarını kontrol etmeye çalışırken bu yakıta fazlasıyla ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle bir görevde kullanıldığında, kanda bir başka görevde kullanılacak olan glikoz miktarı azalır. Bunu sürekli olarak düzenlemek için, düzenli beslenmek ve öğün atlamamak gerekir. Çünkü glikozu yemeklerden alırız. Buna karşın beslenmede şekeri fazla miktarda tüketmek beraberinde bazı sorunları da (kilo alma gibi) çıkaracaktır. Zaten beynimizin kullanabileceği şeker miktarı sınırlıdır. Son olarak yakın zamanda kendinizi kontrol etmeniz gerekecek bir durumla karşılaşacaksanız her zamankinden biraz daha fazla şeker tüketmek fena bir fikir olmayabilir.