Sosyal Davranışları Betimlemek

Ä°nsan davranışlarını yakından gözlemleyerek de bir çok bilgi elde edilebilir. Belirli bir insan grubunu ya da insanların davranışlarını betimlemek amaçlandığında gözlem yöntemi Ã§ok yararlı olur. Bu tekniÄŸi biraz açacak olursak, araÅŸtırmacı insanları gözlemler ve ölçümlerini ya da insan davranışlarından edindiÄŸi izlenimleri kaydeder. Gözlem yöntemi, araÅŸtırmanın konusuna, araÅŸtırmacının gözlemleri ne kadar nicelemek istediÄŸine göre bir çok farklı ÅŸekilde uygulanabilir. Bu duruma bir örnek verecek olursak, araÅŸtırmacının bir grup ya da kültürü içinden gözlemleyerek anlamaya çalıştığı ve bunu yaparken önceden sahip olduÄŸu fikirlerini inceleme konusundan dayatmaktan kaçındığı etnografyadır. Burada hedeflenen, grubun zenginliÄŸini ve karmaşıklığını grubu canlı olarak izleyerek anlamaktır. Kültürel antropolojinin baÅŸlıca konusunu ise etnografya insan kültür ve topluluklarını incelemek oluÅŸturur. 

Sosyal psikolojinin ilgi alanı farklı kültürlerdeki sosyal davranışlarını da kapsayacak şekilde genişlediği için etnografya farklı kültürleri betimlemek ve bu kültürlerin psikolojik ilkeleri hakkında hipotezler üretmek üzere giderek daha fazla kullanılmaya başlanmıştır.

Etnografyanın püf noktası incelenen insanların bakış açısını anlayabilmek için öncelikle araÅŸtırmacının kendi fikirlerine dayatmaktan vazgeçmesinden geçer.  Bunun dışında bazen araÅŸtırmacıların gözlem yöntemini kullanarak test etmek istedikleri belirli bir hipotez de olabilir.

ArÅŸiv Analizi 

Gözlem yöntemi yalnızca gerçek hayattaki davranışların gözlemlenmesiyle sınırlı deÄŸildir. AraÅŸtırmacı bu durumda bir kültür hakkında toplanmış belgeleri ya da arÅŸivleri inceleyebilir. Bu tekniÄŸe ise arÅŸiv analizi ismi verilir. Örnek verecek olursak, günlükler, romanlar, intihar mektupları, popüler müzik sözleri, televizyon programları, sinema filmleri, dergi ve gazete yazıları ve reklamları bize bir toplum hakkında kendi görüşlerinin nasıl olduÄŸunu gösterebilir.

Arşiv analizi şeklinde uygulanan gözlem araştırması bize o toplumun değeri ve inançları ile ilgili bir çok veri sağlayabilir. Örneğin cinayet haberlerini okumak veya izlemek insanlarda şiddet içerikli davranışlara yol açabilir mi? Yine de soruyu yanıtlamak için arşiv analizinin yanı sıra farklı araştırma yöntemlerine de başvurmak gerekebilir.

Gözlem Yönteminin Sınırları

Gözlem yöntemi bu bahsettiklerimizin yanı sıra bazı sınırlamaları da beraberinde getirir. Bazı davranışlar çok nadir görüldükleri ya da yalnızca özel hayatta sergilendikleri için bu davranışları gözlemlemek çok zordur.  ArÅŸiv çalışmalarında her zaman araÅŸtırmacının derinlemesine analizi derleyicilerin merhametine kalmıştır. ÖrneÄŸin bir muhabirin haberi hazırlama amacı farklıdır ve araÅŸtırmacıların sonradan gereksinim duyacağı bilgilerin tümünü haberin içeriÄŸine almamış olabilir.

Belki de en önemlisi sosyal psikologlar yalnızca davranışı betimlemekle kalmayıp aynı zamanda bu davranışı öngörmek ve açıklamak isterler. Bunun içinde diÄŸer uygun yöntemleri kullanmak zorundadırlar.