Sosyal Davranışları Öngörmek

Sosyal bilimlerin amaçlarından bir diğeri ise değişkenler arasında bulunan ilişkiyi anlamak ve farklı sosyal davranış biçimlerinin ne zaman ortaya çıkacağını öngörebilmektir.

Korelasyon yönteminde iki deÄŸiÅŸken sistematik olarak ölçülür ve aralarındaki iliÅŸki yani birinin diÄŸerini ne kadar öngördüğü deÄŸerlendirilir. Ä°nsanların davranış ve tutumları çeÅŸitli ÅŸekillerde ölçülebilir. AraÅŸtırmacılar gözlem yönteminde uygulanan gibi, bazen insanların davranışlarını doÄŸrudan gözlemlerler. Örnek verecek olursak mesela, araÅŸtırmacı çocuklarda saldırganlık ve televizyonda ÅŸiddet içerikli programlar izleme arasındaki iliÅŸkiyi merak ediyor olabilir. Bu durumda da çocukların oyun bahçesinde gösterdiÄŸi davranışları gözlemleyebilir. Ancak bunu yapmasındaki amaç, bu kez çocuklardaki saldırganlık düzeyi ile diÄŸer etmenler, örneÄŸin araÅŸtırmada diÄŸer bir ölçüm olan televizyon izleme alışkanlıkları arasındaki iliÅŸki bir diÄŸer deyiÅŸle korelasyonu deÄŸerlendirmektir.
    

AraÅŸtırmacılar bu tip  iliÅŸkileri korelasyon katsayısını hesaplayarak  deÄŸerlendirirler. Korelasyon katsayısı örnek vermek gerekirse insanların boylarına bakara kilolarını tahmin etmektir. Burada bir deÄŸiÅŸkenin diÄŸerini ne kadar öngördüğünü istatistiksel bir deÄŸer vardır. Pozitif korelasyon varsa eÄŸer, bir deÄŸiÅŸkenin deÄŸerindeki artış diÄŸer bir deÄŸiÅŸkenin deÄŸerindeki artış ile baÄŸlantılıdır. Kilo ile boy arasında pozitif korelasyon mevcuttur. Mesela bir kiÅŸinin boyu ne kadar uzun olursa kilosu da o kadar fazla olacaktır.

Negatif korelasyon var ise bir deÄŸiÅŸkenin deÄŸerindeki artış diÄŸer deÄŸiÅŸkenin deÄŸerindeki düşüş baÄŸlantılı diyebiliriz. EÄŸer kilo ile boy birbirlerine negatif korelasyon ile baÄŸlantılı olmuÅŸ olsalardı kısa boylular daha kilolu, uzun boylular ise daha zayıf olurlardı. Elbette iki deÄŸiÅŸken arasında her zaman bir iliÅŸki olacağı kesin deÄŸildir. Böyle bir durumda araÅŸtırmacı bir deÄŸiÅŸkene bakarak diÄŸer deÄŸiÅŸkeni öngöremeyecektir. 

Taramalar

Korelasyon yöntemi genellikle tarama Ã§alışmalarında kullanılır. Tarama araÅŸtırmalarında insanlar arasından bir temsili Ã¶rneklem seçilir. Seçilen bu örnekleme tutum veya davranışları ile ilgili sorular yöneltilir. Tarama insanların tutumlarını ölçmenin de elveriÅŸli bir yoludur. ÖrneÄŸin insanlara telefon açıp seçimlerde kime oy vereceklerini veya bazı sosyal meseleler ile ilgili ne düşündükleri sorulabilir. AraÅŸtırmacılar genellikle insanların bir soruya verdikleri cevabı diÄŸer cevapların ne kadar öngördüğünü deÄŸerlendirmek amacıyla korelasyon yöntemini tarama sonuçlarına uygularlar.

Tarama çalışmalarının bir diğer iyi yönü ise nüfusun temsili kesitlerinden örneklemler içermesidir. Bir tarama çalışmasında verilen cevaplar sadece o testin uygulandığı insanlar değil, insanların genelini yansıtıyorsa işe yarar niteliktedir. Araştırmacıların tarama yapılabilmesi için test yapılan insanların tipik olması çok önemlidir. Araştırmacılar örneklemlerini bir dizi karakteristik özelliği taşıyan geneli temsil eden insanlardan oluştururlar. Bunun yanı sıra nüfusun genelinden insanları da rasgele seçim yoluyla belirlerler, bu şekilde bir seçim herkese eşit şans tanıyarak örneklemin, popülasyonun genelini temsil etmesini sağlarlar.