Osmanlı Devleti, 12 Kasım 1914 günü İngiltere, Rusya ve Fransa'ya savaş ilan etmesiyle birlikte Birinci Dünya Savaşı'na katılmıştı. Osmanlı Devleti'nin savaşa katılması İtilaf Devletleri'nin baskısından boğulan Almanya için sevindirici bir gelişmeydi. Almanya, savaşı cephelere yayarak rahatlamayı umuyordu.
İngiltere, Osmanlı Devleti'nin savaşa girmesiyle beraber Kıbrıs'ı topraklarına kattığını ilan etti. Osmanlı Devleti de tek taraflı olarak tüm kapitülasyonları kaldırdığını açıkladı.
OSMANLI DEVLETÄ°'NÄ°N SAVAÅžTIÄžI CEPHELER
KAFKAS CEPHESÄ°
1 Kasım 1914 günü Rusya'nın saldırısıyla Kafkaslar'daki "çetin savaş" başladı. Osmanlı kuvvetleri, Rusların saldırısına güçlü bir şekilde karşılık verdi ve bu saldırıyı durdurdu. Ardından karşı saldırıya geçti. Enver Paşa komutasındaki kuvvetler 21 Aralık 1914'te "Sarıkamış Harekatı"na girişti. Ancak ağır kış koşullarından dolayı burada hazin bir yenilgi alındı ve 60 bin asker şehit oldu. Bu sefer Rusların karşı saldırısı başladı. Sırasıyla Erzurum, Bitlis, Muş, Trabzon ve Erzincan'ı ele geçirdiler. Ancak Rusya'da 24 Ekim 1917'de Bolşevik İhtilali'nin çıkması üzerine Ruslar ele geçirdikleri bölgelerden çekildi. İttifak Devletleri ile Rusya arasında 3 Mart 1914 günü Brest Litovsk Antlaşması imzalandı ve Rusya savaştan çekildi. Ayrıca Berlin Antlaşması'nda topraklarına kattığı Kars, Ardahan ve Batum'u da Osmanlı Devleti'ne geri verdi.
ÇANAKKALE CEPHESİ
Çanakkale Cephesi'nin açılmasında şu sebepler etkilidir:
1. İtilaf Devletleri'nin İstanbul'u ve Boğazları ele geçirip Osmanlı Devleti'ni savaş dışına itmek istemesi.
2. İtilaf Devletleri'nin Rusya'ya yardım edip savaşa devam etmesini sağlamak istemesi.
3. İngiltere'nin sömürgelerini rahatlatmak istemesi.
19 Şubat 1915 günü İngilizlerin ve Fransızların, Çanakkale Boğazı'ndaki savunma hatlarını bombalamasıyla bu cephedeki savaşlar başladı. İtilaf Devletleri'nin amacı Boğazları kontrol altına almaktı, ancak başarılı olamadılar. Bunun üzerine İngilizler 25 Nisan 1915'te Gelibolu Yarımadası'na asker çıkardı. Böylece Çanakkale Cephesi'ndeki kara savaşları başlamış oldu. Burada Osmanlı kuvvetleri büyük bir fedakarlık ve üstün bir mücadele göstererek İtilaf Devletleri'ni yenilgiye uğrattı. 9 Ocak 1916 günü Gelibolu Yarımadası'ndaki tüm İtilaf Devletleri'nin kuvvetleri bölgeden ayrıldı.
SÄ°NA VE FÄ°LÄ°STÄ°N CEPHESÄ°
Almanlar Süveyş Kanalı'na yapılacak bir hareket sonucunda İngiltere'nin Hindistan'la olan bağlantısını kesmeyi düşünüyordu. Ayrıca İngiltere Mısır'ı tamamen topraklarına kattığını da ilan etmişti. Osmanlı Devleti Mısır'ı geri almak istiyordu. Bu da Osmanlı Devleti'ni bir harekat için teşvik ediyordu. Cemal Paşa komutasındaki birlikler Süveyş Kanalı'nı ele geçirmek için saldırı yaptı, ancak başarılı olamadı. İngilizler kanala yapılan saldırıları durdurdular ve Sina Yarımadası'nı ele geçirdiler. İngilizler burada üstünlük kurduktan sonra Suriye topraklarına doğru ilerleyişe geçti. Türk ordusu burada amansız bir mücadele verdiyse de yenilgiyi engelleyememişti.
IRAK CEPHESÄ°
Irak Cephesi'ndeki mücadelelerin en önemli nedeni İngilizlerin petrol zengini bu bölgeyi ele geçirmek istemesiydi. İngilizler 15 Ekim 1914'te Bahreyn'i, 23 Kasım 1914'te de Basra'yı işgal etmişti. Bu gelişmeler üzerine Süleyman Askeri Bey Basra'nın geri alınması için bölgeye geldi. Buradaki Osmanlı kuvvetlerini yeniden teşkilatlandırdı ve güçlü bir kuvvet oluşturdu. Ancak yapılan mücadelede Osmanlı kuvvetleri başarılı olamadı ve intihar etti.
7 Aralık 1915 günü başlayan Kut'ül Ammare Kuşatması'nda Osmanlı Devleti İngilizlere karşı büyük bir zafer kazandı. 29 Nisan 1916'da yaklaşık 13 bin İngiliz askeri esir alındı. Fakat bu başarının devamı gelmedi. İngilizler toparlandıktan sonra 1917'de Osmanlı kuvvetlerine saldırıda bulunarak Bağdat'ı ele geçirdi.
HÄ°CAZ VE YEMEN CEPHESÄ°
Osmanlı Devleti bu cepheye oldukça önem veriyordu. Çünkü kutsal yerlerin olduğu bir cepheydi. Ne olursa olsun buraları kaybetmek istemiyordu. Bu bölgede Osmanlı kuvvetleri gerek İngilizlerle, gerekse de İngilizlerin kışkırttığı Araplarla savaştı. Ancak yenilgiye engel olunamadı.
SURÄ°YE CEPHESÄ°
İngilizler Kanal Harekatı'nda başarılı olduktan sonra Suriye topraklarına doğru yöneldi. Burada Osmanlı kuvvetleri direniş göstermişse de İngilizler'in Suriye'ye girişine engel olamamıştı. Nitekim 1918 yılında İngilizler Suriye'ye girdi.
Bu yazıda onaylanan hiç bir mesaj bulunmamaktadır! Yazımız hakkında yorum yapıp, farklı bakış açılarından bilgiyi daha verimli hale getirebilirsiniz. Sitemize üye değilseniz, üye olmak için lütfen TIKLAYINIZ
Saygılarımızla.
