29 Mart 2024, CumaRSSKünyeIletisim
ÜYELİK İŞLEMLERİ
SON EKLENEN VIDEO
FACEBOOKUN ANDROİD İÇİN YENİ UYGULAMASI: HOME
REKLAMLAR
SON YORUMLAR
ALFRED DE MUSSET Necla İsalar o kadar aradım musset hakkında iyi yazı bulamadım. tüm baktıgım yerlerde bır iki satır açıklamadan başka bir şey yoktu. burada buldugum için mutlu old...
OSMANLI PADİŞAHLARININ ÖZELLİKLE Gündem Türkiye Sn. @Erhan Özdemir; Kopyalama yerine, site linkini paylaşabilir veya sayfanın Print Scrn tuşu ile fotoğrafını çekebilirsiniz... ...
TOPLUMDAKİ BİREY SAYISI ve NÜFUS İpek Önder Ahmet bey bana ulaşır mısınız? Önemli. nuripekonder [at] gmail.com
ERKEK SAĞLIĞI VE PROSTAT BÜYÜMES ömer yıldırım Özellikle erkeklerde çok görülen prostat büyümesi ve prostatit benzeri hastalıkların böbreklerin zarar görmemesi için mutlaka tedavi edilmelidir. pros...
BULGARİSTAN VE JAPONYA ÖRNEĞİ selamettin acun keske bu yazıyı biz değil de okuması gerekenler okusa ona göre bişeyler yapmaya calıssa, ne bilim bir adım bir kıvılcım yaratsa. Biz yandık yetenekl...
MASALLAR VE MASAL TÜRLERİ Emin ÇELİK yazılarınızı başından bu yana takip ediyorum benim için masal ve edebi türler içerisinde sanki ayrı bir tür özelliği taşıyor. tek başına şiir gibi tek...
OLMAZSA OLMAZ ANDROİD UYGULAMALA Safa ARSLANER Angry Birds Aslında basit bir uygulama ancak sesler ve görselliğin mükemmel uyumu sayesinde bir anda oyunun bağımlısı olabiliyorsunuz......
DAVRANIŞ ANALİZİ NE ŞEKİLDE YAPI Emin ÇELİK sadece çocuklar için değil gündelik yaşantımızda biz büyükler içinde tüm bunlar geçerli. sadece içimizdeki isimleri farklı oluyor. oldukça şık bir yaz...
HARİCİ HARDDİSK ALIRKEN DİKKAT E Safa ARSLANER Aslına bakarsanız HDD alırken yaptığımız en büyük yanlışlık ucuzuna kaçmak oluyor. Bazı teknoloji marketlerinin elinde kalan ürünleri yarı fiyatlarına...
BİLGİSAYAR NEDEN YAVAŞLAR? sena kızıl Şu başlangıçta açılan uygulamalar durumundan haberdar değilimde bu çok iyi oldu, hemen sıkı bir temizliğe başlıyorum, inşallah hızlanır biraz makinam ...
En Çok Aranan 30
BİREY >  Sosyal Psikoloji >  Sosyal Algı >  

İÇSEL VE DIŞSAL YÜKLEME SÜRECİ
İÇSEL VE DIŞSAL YÜKLEME SÜRECİ
Kategori
Zaman
08.04.2013 21:09
Yazar
Cemal Berk CENGİZ
Okunma Sayısı
9085
          Fritz  Heider çoğunlukla, yükleme kuramını kuran kişi olarak yer etmiştir. Heider, yazdığı tesirli kitap ile sosyal algı alanının açıklamasını yapmıştır ve günümüzdeki tetkiklerde de tesirini devam ettirmektedir. Heider  “naif” psikoloji ya da sağduyu psikolojisi adını verdiği mevzu hakkında çalışmıştır. Bu konuya göre, bireyler acemi bilim insanlarına benzer, uygun bir izahat ve ya sebebe erişene değin ellerindeki verileri bir araya toplayarak farklı bireylerin hareketlerini kavramaya çalışırlar. İnsanların uygun olarak kabul ettikleri izahlar ve neticelere ulaşma yöntemleri Heider‘de olukça fazla bir alaka uyandırmıştır.

Heider‘in en kıymetli katkılarından biri kolay bir ikilemdir: bireylerin davranış biçimlerini –örneğin, bir babanın çocuğuna niçin kızdığını kavramaya çalışırken iki yüklemeden birisini yapabiliriz. İlk şık içsel yükleme yapmak, yani hareketlere içsel sebepler katan bir açıklama getirmektir. O halde babanın çocuğuna davranışına onunla alakalı bir şeyin yatkınlığı, karakteri, tutum ya da kişiliği sebep olmuştur. Bunu bir örnekle açıklayacak olursak, söz konusu olan babanın ebeveynlik kabiliyetinin zayıf bir noktada olduğuna ve bununla birlikte çocuğuna uygun olmayan bir yöntemle disiplin vermeye çalıştığını söyleyebiliriz. Diğer bir yandan da dışsal yükleme yaparak babanın karakteri ve hareketlerindeki değil, durumun kendindeki bir şeyin bu hareketin sebebi olduğunu da kararlaştırabiliriz. Baba çocuğuna bağırdı, zira çocuk etrafına bakmadan yola fırladı, diye aklımızdan geçirdiğimizde babanın davranışına dışsa yükleme yapmış oluruz.

Yaptığımız yükleme çeşidine göre baba ile ilgili izlenimimiz de çok değişik olacaktır. İçsel yükleme yaptığımızda baba ile alakalı izlenimimiz negatif yöne doğru olur. Dışsal yükleme yaptığımızda ise onunla alakalı pek çok şey öğrenmiş olmayız.

Bu içsel/dışsal yükleme ikililiği en şahsi bölümlerinde de oldukça önemli bir yer tutar. Hakikaten mutlu, güzel bir evlilik içinde olan karı-kocaların birbirleriyle alakalı yüklemeleri, mutsuz ve sorunlarla dolu bir evliliklerdeki karı-kocaların yüklemelerinden farklı olacaktır. Birbirinden memnun eşler birbirlerinin pozitif hareketleri için içsel yüklemeler (mesela, bana yardımcı oluyor zira o çok iyi kalpli biri), negatif hareketleri için dışsal yüklemeler (mesela, bugün çok zıt şeyler söyledi, işte oldukça büyük bir sıkıntı içindeydi.), yapar. Buna karşın, sorunlu evliliklerdeki eşler bu durumun tam zıttını gösterme eğilimi içindedirler. Karı-kocaların pozitif davranışları dış sebeplere bağlanırken, negatif davranışlar ise içsel sebeplere bağlanıyor. Uzak olmayan ilişkilerde sorunlar ortaya çıktığında eşler arasındaki ikinci yükleme örüntüsü, içinde bulunulan durumu berbatlaştırıp, ilişkinin yarınını daha da çıkmaza sokmaktan başka bir şeye yaramaz.

Heider’in mühim katkılarından biri de içsel yüklemeleri dışsal yüklemelere tercih etmemizi öne çıkarmasıdır. Her iki yükleme çeşidi de her zaman için imkanlı olmakla beraber, Heider‘e göre, bireylerin davranış sebeplerini gene bireylerin içinde arama meyili ağır basar. Algısal olarak bireylere yoğunlaşırız, insanları görürüz ve çoğunlukla fark etmekte ve açıklamakta zorlandığımız durumu es geçebiliriz.

Fritz Heider’e göre çoğunlukla bir kişinin davranış sebeplerinin içsel olduğunu düşünürüz. Bir örnekle açıklayacak olursak, dışarıda bir dilenci bizlerden para istediği zaman çoğunlukla fakir olmasının kendi suçu, belki de üşengeç ve ya uyuşturucu bağımlısı birisi olduğunu aklımızdan geçiririz. Ancak aynı bireyin halini bilebilseydik –belki patronu işten kovduğu için işsiz kalmıştır ve ya eşinin ilaç masrafları sebebi ile her şeyini sıfırlamıştır.- farklı bir dışsal yükleme yapmamız olası olabilirdi.

 

Etiket kon
YORUM PANELİ
Gönder
500
Toplam 0 adet yorum yapılmıştır.TÜM YORUMLAR
11.04.2012 21:30 Gündem Türkiye
Bu yazıda onaylanan hiç bir mesaj bulunmamaktadır! Yazımız hakkında yorum yapıp, farklı bakış açılarından bilgiyi daha verimli hale getirebilirsiniz. Sitemize üye değilseniz, üye olmak için lütfen TIKLAYINIZ
Saygılarımızla.
[ 2012 Versiyon 2.00a ] [ Yazılan her yazı yazarların sorumluluğundadır. Hiçbir yazı izin alınmadan kopyalanamaz. ]
iletisim

DMCA