28 Mayıs 1919'da Havza Genelgesi'nin ilan edilmesinin ardından Mustafa Kemal PaÅŸa ve beraberindekiler Havza'dan ayrılarak Amasya'ya doÄŸru hareket etti.(12 Haziran 1919) Mustafa Kemal PaÅŸa, Komiser Ä°smail'i önceden bölgeye göndererek oradakileri haberdar etmiÅŸti. 

   Amasya'ya ulaÅŸan Mustafa Kemal PaÅŸa ve beraberindeki heyeti, halk büyük bir sevgiyle karşıladı. Mustafa Kemal PaÅŸa burada halka hitaben konuÅŸma yaptı:

Aziz Amasyalılar

Padişah ve hükümeti, İtilaf devletlerinin elinde tutsak durumdadır. Memleket, elden gitmek üzeredir. Bu kötü duruma çare bulmak için sizlerle işbirliği yapmaya geldim. Hep beraber aziz vatanımızı ve bağımsızlığımızı bütün gayretlerimizle çalışacağız.

Efendiler, İzmir'in, daha sonra Aydın'ın işgali, gelecekteki tehlikeyi daha açık göstermiştir, işgal ve ilhak gibi olaylar, asil ulusumuzun kalbini parçalıyor...

   Mustafa Kemal PaÅŸa'nın yaptığı konuÅŸmada ÅŸu bölüm de oldukça ilgi çekiciydi:

Amasyalılar!

Burası, Havza'dan ötesi Pontus oluyor. Sivas'ın doğusu Ermenistan'a katılıyor. Memleket İngiliz mandası altına giriyor. Tarihi büyük Türk ulusu böyle bir tutsaklığı kabul etmez. Ulusumuzun tarihi onuru vardır.

   14 Haziran'da Amasya'da Müdafaa-i Hukuk DerneÄŸi kuruldu. 19 Haziran'da ise Ali Fuat PaÅŸa, Rauf Bey ve beraberindekiler Amasya'ya ulaÅŸtı. Amasya'da yapılan görüşmelerde Kazım Karabekir'le de haberleÅŸiliyordu. Kazım Karabekir ile Mustafa Kemal PaÅŸa arasında genel kongrenin nerede yapılacağı konusunda fikir ayrılıkları vardı. Mustafa Kemal PaÅŸa genel kongrenin Sivas'ta toplanmasını, Kazım Karabekir ise Erzurum'da toplanmasını istiyordu.

Amasya Genelgesi'nin hazırlandığı Saraydüzü Kışlası

   Yapılan tüm görüşmeler neticesinde Amasya Genelgesi hazırlandı. Genelgede Ali Fuat Cebesoy, Refet Bele ve Rauf Orbay'ın imzası bulunuyordu. Konya'daki Ordu MüfettiÅŸi Cemal PaÅŸa ve Erzurum'daki 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir'in de onayı alındı. Genelge daha sonra tüm yurda ulaÅŸtırıldı.

   Amasya Genelgesi önemli maddeleri içeriyordu. Ä°ÅŸte genelgenin maddeleri:

1. Vatanın bütünlüğü, ulusun bağımsızlığı tehlikededir.

2. İstanbul hükümeti, İtilaf Devletleri'nin tesiri altında bulunduğu için sorumluluklarını yerine getirmemektedir. Bu durum milletimizi yok durumuna düşürmüştür.

3. Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.

4. Milletin sesini tüm dünyaya duyurabilmek için her türlü etki ve denetimden uzak ulusal bir heyet oluşturulmalıdır.

5. Yapılan öneriler ve tetkikler sonucu güvenliğin sağlam olduğu Sivas'ta en kısa zamanda ulusal bir kongre yapılmalıdır.

6. Osmanlı sınırındaki tüm sancaklardan parti ayrımı gözetilmeksizin ulusun güvenini kazanmış üçer delege Sivas'a gönderilecektir.

7. Tüm ihtimallere karşı Sivas'taki kongre ulusal bir sır olarak tutulmalı ve gerekli görülen yerlerde kamufle olunmalıdır.

8. Doğu illeri adına 10 Temmuz'da Erzurum'da toplanacak kongre için bu illerin dernekleri yola çıkmışlardır. O zamana kadar diğer illerin delegeleri de Sivas'a ulaşırlarsa Erzurum Kongresi delegeleri de Sivas'ta yapılacak genel kongreye katılmak üzere yola çıkacaktır.

9. Sivas'taki kongreye katılacak delegeler Müdafaa-i Hukuk, Redd-i İlhak ve belediyeler tarafından belirlenecektir.

10. Askeri ve milli örgütlenmeler hiçbir şekilde dağıtılmayacaktır. Komutanlar hiçbir şekilde görevlerini bırakmayacak ya da başkasına teslim etmeyecektir.

   Amasya Genelgesi'nin tarihsel önemi açısından ÅŸunları söyleyebiliriz:

   1. KurtuluÅŸ Savaşı'nın gerekçesi ve yöntemi belirtilmiÅŸtir.

   2. Ä°stanbul hükümeti ilk defa açık bir ÅŸekilde eleÅŸtirilmiÅŸtir.

   3. Ãœlkenin rejiminde deÄŸiÅŸim olacağı dolaylı olarak da olsa belirtilmiÅŸtir.

   4. Ãœlkenin kurtarılması için verilen mücadele kiÅŸisellikten çıkartılmıştır.

   Mustafa Kemal PaÅŸa, bazı kiÅŸilere bir mektup gönderdi ve ÅŸu önemli açıklamayı yaptı: "Artık Ä°stanbul Anadolu'ya egemen deÄŸil, baÄŸlı olmak zorundadır."