Bad Sector Nedir? (Okunuşu: bed sektör)
Diskin çeşitli sebeplerden dolayı okunamayan alanına “bad sector” olmuş deriz. Yani işlenen verinin bulunduğu bölgede [alanda – sektör(ler)de] herhangi bir sebepten dolayı bozulmuş bir bölge mevcuttur. Bu hata fizikseldir.
Diskimde Bad Sector Olduğunu Nasıl Anlarım?
Windows XP İçin: Başlat -> Çalıştır -> cmd -> chkdsk c: (sürücü yolu)
Windows Vista – 7 için: Başlat -> arama kutucuğuna “cmd” -> Çıkan command programına sağ tıklayarak yönetici olarak çalıştır diyoruz. -> chkdsk c: (sürücü yolu)
Entere bastığımızda işlem biraz zaman alacaktır.
görüldüğü gibi 0 KB bozuk kesimde yazıyor. Buradan bozuk kesim olup olmadığını anlayabiliriz.
Bad Sector Nasıl Oluşur?
- İmalat hatası
Disk üzerinde imalat sırasında çok küçük toz parçaları yüzeye nüfus etmiş olabilir (çok zor bir ihtimal) veya her hangi bir sarsıntıda çizikler oluşabilir, bu çiziklerden dolayı da sektörlerden bazıları zarar görmüş olabilir.
- Uzun süreli çalışma sonucunda yıpranmalardan dolayı
Bildiğiniz üzere diskler (disket, hard disk, cd) belli bir kullanım sonucunda yıpranırlar ve işlevlerini yitirmeye mehillidirler. Hard disklerde bu durum belirli bir zaman dilimi sonrasında içerisindeki disk ve okuma kafasından kaynaklanan genellikle sürtünmelerden oluşan sıcaklık farklarından belirli korozyonlar meydana gelebilir. Yanı sıra cdlerin yüzeyi açıkta olduğundan toza ve çizilmeye çok müsaittir. Çok uzun ömürlü olamazlar.
- Ani sarsıntılar
Yeni nesil hard diskler her ne kadar sarsıntıya duyarlı olsa da çok ani sarsıntıları sensörler algılayamayabilir. Böylece disk işlem yaparken sarsıntı esnasında okuma kafası disk yüzeyini çizebilir, böylece bad sector oluşur.
- Elektronik travmalar sonrasında
Çok küçük bir ihtimal de olsa bilindiği gibi hard diskin dönüşünü, elektronik bir plakanın komutları işlemesi üzerine sağlanmaktadır. Sağlıklı olmayan bir elektronik sapma doğrultusunda okuma ve yazma işlemleri sırasında disk yüzeyinde çizikler oluşabilir.
Bad Sector Nasıl Düzeltilir? Bu Alandaki Veriler Nasıl Kurtarılır?
Düzeltme mümkün değildir.
Bu fiziksel hatalar genel olarak diskin yüzeyinde olduğu için %100 kurtarma söz konusu değildir.
Bu kurtarma işlemleri de kullanıcının kendisi tarafından yapılamaz. Profesyonel bir çalışma gerektirir. Öncelikle bu iş için havasız bir odaya ve uygun ekipmanlara ve bir uzmana ihtiyaç vardır.
Bu iş için bilişim şirketlerinin özel birimleri mevcuttur. Çok önemli veriler bu şirketlere verilerek disk kurtarma işlemleri gerçekleştirilmektedir.
Bad Sector – Bozuk Disk Kurtarmanın Ücreti Nedir?
Disk kurtarma işlemlerinde profesyonel şirketler genellikle diskin durumuna göre 200$'dan başlayan ücret tarifesiyle işlemleri gerçekleştirebiliyorlar. Unutulmamalıdır ki kimse %100 veri geri dönüşümü garantisi veremez.
Bad Sector Oluşmaması İçin Ne Yapmak Gerekir?
- Masaüstü bilgisayarlarda kasanın sabit olması ve çalışırken kesinlikle hareket ettirilmemesi.
- Yeni nesil dizüstü bilgisayarlarda diskler sarsıntıya duyarlı olduğu için bu sarsıntı şiddeti daha yüksek ve çok daha ani olması gerekir.
- Bilgisayarınızı çok uzun süre, çok yoğun tempoda kullanmak yerine bilgisayarı arada dinlendirmek gerekir.
- Bilgisayar fanları düzenli olarak temizlenmeli ve kasa bakımı yaptırılmalıdır. Aksi takdirde fanlardan dolayı anakart ve işlemci üzerindeki ısı artacak dolayısıyla performans kaybı ve zorlanmalar başlayacaktır. Yanı sıra yüzeyde biriken toz yoğunluğu arttıkça devrelerde kalıcı hasar oluşma ihtimali de gittikçe artar.
- Bir önceki maddenin gerçekleşmesi için olmazsa olmaz ortamdaki nem oranıdır. Nem oranı arttıkça yüzeydeki toz daha sık bağlanarak yüzeye sarılacak ve doğal olarak nem iletkenlik görevini sağlayacaktır. Böylece kısa devre riskleri arttığı gibi elektronik arızaların travmaları diske yansıyabilir ve böylece bad sektor oluşabilir.
Genel olarak diyebiliriz ki, bilgisayarınızın sağlığını ne kadar önemsersek, disklerimiz de bu durumda daha uzun ömürlü olurlar.
Programsal olarak bad sector düzeltilir mi?
Programsal olarak bad sector düzeltme gibi bir durum söz konusu değildir. Yeni nesil hard disklerde diskin sektörel bozuklulukları bizim göremediğimiz bir disk alanı (partication)'na taşınır. Böylece bu alanlar bizim kullanımımızdan kurtulur. Hatta bunlar imalatı yapan firma tarafından programsal olarak entegre edilmiştir. Lakin bunların belirli bir kapasitesi vardır. Kötü alanlar (Bad sectors) arttıkça disk artık kullanılamaz hale gelir. Piyasada gördüğünüz yazılımlarında bad sector düzeltme adı altıyla sundukları hizmet budur. Bir nevi diskin hatalı alanları kullanımdan kaldırmak…
Bundan dolayı bol bol yedek alarak verilerimizin bu tür durumlara karşı güvenliğini arttırabiliriz.
Saygılarımla.
Ali SARI
01.05.2012
