Uzun bir süre uyuşma yanlılığının evrensel olduğu tüm bilim çevrelerinde kabul görüyordu. Dünyanın her yerinde insanların yükleme yaparken bu bilişsel kısa yolu kullandıkları düşünülüyordu. Buna karşın her geçen gün sosyal psikologlar, kültürün sosyal davranışların çeşitli yönlerine etkileri üzerine...

Kültür ile yükleme yanlılıkları arasındaki bağlantı üzerinden kendine hizmet eden yanlılığı inceleyen sosyal psikologlar bu incelemenin sonucunda kültürün önemli bir bileşen olduğunu gördüler. Bu çalışmaya bir örnek verecek olursak, bir Afrika ülkesi olan Gana’da endüstri işçilerine ve usta başla...

Sosyal algı sürecinde ilk ve temel adım insanların içsel ya da dışsal yükleme yapma arasındaki verdikleri kararı nelerin etkilediğidir. Harold Kelley’in yükleme kuramına yapmış olduğu en büyük katkı, bir başka kişi hakkında fikir sahibi olurken birden fazla bilgiyi fark edip bu bilgilerle düşünmüş o...

Mehmet’in matematik dersine gittiğini ve o gün için vize sınavının sonucunun açıklanmasından dolayı kendisini kaygılı hissettiğini düşünün. Hoca sınav kağıtlarını dağıtıyor. Mehmet kağıdına bakıyor ve en yüksek notu aldığını görüyor. Peki Mehmet bu nota nasıl bir açıklama getirebilir? Sizin de h...

Uyuşma yanlılığının en enteresan yönlerinden biri de uygulamada ortaya çıkan eşitsizliktir. Başka insanların davranışları hakkında içsel nedenler bulma eğilimimiz ağır basarken, kendi davranışlarımıza açıklık getirmek için kendimize bakmak yerine duruma bakarız. Bu durum ise ilginç bir yükleme ik...

Evrimsel yaklaşım, son yıllarda evrim psikologları saldırganlığın genlerinin sürdürülmesini sağladığı için erkeklerin genlerinde programlanmış olduğu düşüncesiyle saldırganlık tartışmasına katıldılar. Bunun sonucunda erkeklerin neden saldırgan davrandıklarını açıklamak üzere iki kuram ortaya atılmış...

Bilim adamları, filozoflar ve diğer önemli düşünürler uzun yıllardır insanlarda var olan saldırganlığın kapasitesi üzerine tartışıyorlar. Bu konu üzerinde tartışırken kimileri saldırganlığın doğuştan gelen, içgüdüsel bir ayırıcı özellik olduğunu düşünüyor. Kimileri ise saldırgan davranışların daha ...

Konuya başlamadan önce saldırganlık ile ilgili kısa bir tanım vermek gerekir. Sosyal psikologlara göre saldırganlık, fiziksel ya da psikolojik acı vermeyi hedefleyen davranışlardır. Bir başka deyişle, kasıtlı olarak zarar ya da acı vermeye yönelik davranışlar sergilemek diyebiliriz. Her ne kadar ...

Farklı bireyleri izlerken gözlemlerimizi dayandıracak oldukça fazla bir veri tabanımız – bu bireylerin sözel olmayan hareketleri- olduğunu biliyoruz. Bu sözel olmayan hareketlerden bireylerin karakterleri ile alakalı olasılıklar da olabilir, bunu bir örnekle açıklayacak olursak aslında bu bireylerin...

Fritz Heider çoğunlukla, yükleme kuramını kuran kişi olarak yer etmiştir. Heider, yazdığı tesirli kitap ile sosyal algı alanının açıklamasını yapmıştır ve günümüzdeki tetkiklerde de tesirini devam ettirmektedir. Heider “naif” psikoloji ya da sağduyu psikolojisi adını verdiği mevzu hakkında çalışmışt...