Enderun Mektebi, Osmanlı Devleti'nin en önemli eÄŸitim kurumlarındandı. Osmanlı Devleti'nde geleceÄŸin yöneticileri, bürokratları vs. bu kurumdan yetiÅŸirdi. Ä°yi bir eÄŸitimden geçirilen yöneticiler, bürokratlar vs. Osmanlı Devleti'nin güçlenmesinde büyük faydalar saÄŸlamıştı. Osmanlı Devleti'nde Enderun'u kuran Ä°kinci Murat idi. Fatih Sultan Mehmet döneminde ise Enderun yönetici ve bürokrat yetiÅŸtiren bir iÅŸlev kazandı.

DEVŞİRME SİSTEMİ

   Enderun'a ilk zamanlar tamamen devÅŸirmeler alınırdı. Bu arada devÅŸirme sistemi üzerinde durmakta yarar var. Bu sistem Osmanlı'dan önce Selçuklularda, Memlüklerde ve Abbasilerde de vardı. Ancak, bu sistemi en iyi ÅŸekilde kullanan ve bundan en iyi faydalar saÄŸlayan Osmanlı Devleti oldu. Osmanlı Devleti'nde devÅŸirmeler "sistemli" bir ÅŸekilde belirleniyordu. Bunun için Hristiyan ailelerin çocukları seçilirdi. Ancak, tek çocuÄŸu olan ailelerin çocukları alınmazdı. DevÅŸirmelerin seçileceÄŸi bölgeler de tespit edilmiÅŸti: Manastır, Ãœsküp, TaÅŸlıca, Yahya, NiÄŸbolu, Selanik, Ä°skenderiye, Kesniye... Hristiyan ailelerden alınan bu çocuklar Müslüman yapılırdı. Bunun yanında Türk kültürünü ve Türkçe'yi öğrenmeleri de saÄŸlanırdı. DevÅŸirmelerin devlet katında yükselmesinde hiçbir ayrım gözetilmemiÅŸti. DevÅŸirmeler arasında sadrazam olmuÅŸ kiÅŸiler bile vardı. Kanuni Sultan Süleyman dönemiyle birlikte Enderun'a Türk çocukları da alınmaya baÅŸladı.

   DevÅŸirmeler Topkapı Sarayı'na gelmeden önce Edirne Sarayı, Ä°brahim PaÅŸa Sarayı, Ä°skender Çelebi Sarayı ve Galatasaray Mektebi'nde eÄŸitim görürlerdi. Bu okullarda baÅŸarılı olanlar Topkapı Sarayı'na gidebilirdi. Yeterli görülmeyenler ise çırak olarak çıkarılırdı, yani elenirdi. Bunlar Yeniçeri Ocağı'na gönderilirdi.

ENDERUN'DA OKUTULAN DERSLER

   Enderun'da dini derslerin(Kur'an-ı Kerim, tefsir, hadis, kelam) yanında matematik, edebiyat, hukuk, coÄŸrafya, musiki, mimari, minyatür, gibi dersler verilirdi. Arapça ve Farsça öğrenmeleri de saÄŸlanırdı. Bunun dışında mesleki dersler de görürlerdi. Böylece ilerisi için pratik yapma imkanına kavuÅŸurlardı. Enderun'da önem gösterilen bir diÄŸer faaliyet de spordu. KoÅŸu, ok çekme, güreÅŸ, avcılık ve cirit gibi sportif faaliyetler yapılıyordu.

ENDERUN'DA YETÄ°ÅžENLER

   Enderun, devlet hizmetinde bulunacakların eÄŸitimini güçlendirdiÄŸi kadar devlete olan baÄŸlılığını ve liyakatını da güçlendiriyordu. Enderun Mektebi'nden çok sayıda sadrazamlar, vezirler, yeniçeri aÄŸaları, sancakbeyleri, ÅŸairler, müzisyenler, tarihçiler, ressamlar çıkmıştı. Köprülü Mehmed PaÅŸa, NevÅŸehirli Ä°brahim PaÅŸa, Matrakçı Nasuh, Sokollu Mehmet PaÅŸa, Cezzar Ahmet PaÅŸa, Mahmut PaÅŸa(Fatih'in sadrazamı), Sinan PaÅŸa gibi isimler Enderun'da yetiÅŸmiÅŸti.

   Enderun, altı odadan oluÅŸuyordu. Bunlar; Büyük ve Küçük Oda(ilk eÄŸitimin görüldüğü yer), DoÄŸancı KoÄŸuÅŸu, Seferli KoÄŸuÅŸu, Kiler KoÄŸuÅŸu, Hazine Odası ve Has Oda'dır. Bu odalar belli bir hiyerarÅŸik düzene göre oluÅŸturulmuÅŸtu. Katı bir hiyerarÅŸik düzen yoktu; yetenekli olunması ÅŸartıyla odalar arasInda geçiÅŸler mümkündü. En alt odada bulunan biri en yüksek odaya kadar çıkabilirdi.

   Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde Enderun Mektebi'nin giderek bozulduÄŸu gözlemlenir. Bu bozulmadan dolayı Ä°kinci MeÅŸrutiyet'in ilan edilmesinin ardından kapatıldı.