Toplumlar tarafından insanların menfaatleri ve kendi kendilerini yönetmeleri için kurumlar oluşturulur. Devletin amacı bu kurumlar vasıtasıyla bireylere kapasitelerini kullandırtmak ve onları mutlu etmektir. Demokrasinin olduğu toplumlarda insanlar belirli haklara sahiptirler. İnsan doğasından kaynaklanan bu haklar dolayısıyla ırk, mezhep vs. farkı gözetmeden oluşturulur. Yani evrensel bir niteliktedir. Demokrasi gereği bireyler hem özgür olduğu kadar sorumluluk sahibi, hem de sorumluluklarını kabullendiği kadar özgürdür. Ayrıca bireyleri kendi amaçlarını gerçekleştirebilme fırsatını yakalayınca özgürleşirler. Demokrasi, bu özgürlüğü koruma ve geliştirme görevini taşır. Bireysel özellikler açısından herkes birbirinden farklı olsa da demokraside her birey kanun önünde, kamusal hizmetlerde eşittir.
Günümüz karmaşık toplumlarında bireylerin doğrudan yönetime katılması mümkün değildir. Bu nedenle insanlar kendilerini temsil edecek bir yönetici seçer ve demokrasi bu şekilde yaşanır. Eğitimin amaçlarından biri bireylerde demokrasi konusunda bir farkındalık oluşturmaktır. Bunun için ülkenin siyasi ideolojisi ve kültürü, demokrasinin topluma katkıları, oy verme, yönetim ve liderlik gibi bilgiler aşılanmalıdır. Eğitim yoluyla özellikle eleştirel bakış açısı verilmelidir. Eğitim esnasında bireylere kişisel ve mesleki ilgi alanlarını keşfetmesi için yol gösterilmeli bunları geliştirmesi için destek olmalıdır.
Demokrasinin temelinde özgürlük vardır. Bireylerin demokratik özgürlüğü özümseyebilmesi için küçük yaşlardan eğitiminin verilmesi gerekir. Çünkü bazı davranış kalıplarının kişiliğine oturmuş olması lazımdır. Demokratik toplumlara fikirlerine körü körüne bağlı, eleştiriye kapalı bireyler uygun düşmemektedir. Demokrasi varsa bireyler değişime ve gelişime hazır olmalıdır. Bireylere okullarda başkalarının görüşlerine saygılı olma, bir olay veya duruma değişik açılardan bakabilme, işbirliği yapabilme özellikleri kazandırılmalıdır. Çünkü demokrasi bireylerin ayrı ayrı değil birlik olarak kazanabilecekleri bir erdemdir. Ülkede geçerli olan demokrasi kuralları okulda gerçekleştirilen her türlü etkinlikte uygulanmalıdır.
Cumhuriyetin ilanından günümüze kadar eğitim alanında birçok gelişme yaşanmıştır. Atatürk’le birlikte eğitim milli, laik, çağdaş bir görünüm kazanmıştır. Teorinin yanında uygulamanın da eğitime dahil olmasına öncülük etmiştir. Atatürk’ten sonra da demokrasi ve gelişme adına önemli adımlar atılmıştır. Fakat, eğitim alanında demokratik ögelere yeterince yer verilmemiştir. Bu nedenle günümüzde siyasal bilgilere uzak bir nesil yetişmektedir. Daha çok üniversitelerde siyasal bilgiler edinmeye başlayan bireyler genellikle bu bilgiyi akademik anlamda değil, çevrelerinden alırlar. Çünkü her üniversite programına siyasal bilgiler ve demokrasi içerikli bir müfredat konulmamıştır. Bunun sonucu olarak demokratik ilkeler tam olarak yerleşmemiştir. Örneğin köy-kent, cinsiyet gibi farklılıklar eşitliğin önünde bir engel olmuştur. Ayrıca eğitim aracılığıyla her bireyin kendi kapasite ve yeteneklerini sonuna kadar geliştirmesi ve kullanması söz konusu olamamıştır. Cumhuriyetten bugüne kadar yaşanan siyasi değişikliklerin eğitime de yansıması, eğitim politikasının siyasal iktidarların kendi felsefesine göre değişmesi eğitimde bir istikrarsızlığa neden olmuştur.
