Su ile boyanın bir birine karışması ile elde edilen bir sanattır Ebru. Nesilden nesile gelen bugün ise mevcudiyetini sürdüren Ebru binlerce yıllık bir geçmiş ile bugün hala dimdik ayaktadır.
Türk Ebru Sanatı, tarihte uzun yıllardır kullanılan bugün de yaygın bir şekilde icra edilen sanat dallarımızdan birisidir. Tarihi konusunda net bilgiyi vermek mümkün değildir. Fakat çeşitli kaynaklarda anlaşılacağı üzere bin beş yüz yıllık bir tarihi olduğu düşünülebilmektedir.
Ebru Sanatı, günümüzde Farslardan geldiği söylenmektedir. Fakat Osmanlı döneminin sonlarına doru Üsküdarlı Şeyh Sadık Efendi bu muazzam sanatı öğrenmek için Buhara’ya gitmiş ve burada uzun yıllar kalmıştır. Bu sebeple Fars kültürü olduğunu iddia edenleri tezi çürümektedir.
Batılılar Ebru kağıdına Türk Kağıdı yada Türk Mermer Kağıdı diyorlardı. Yıllar yılı Buhara’da kalarak Ebru Sanatı’nın ince ayrıntılarını öğrenen Üsküdarlı Şeyh Sadık, bu sanatın gelişmesi kaybolmaması adına çok önemli katkılarda ulunmuştur. Şeyh Sadık’tan sonra ise Hazarfen Edhem Efendi, Necmettin Okyay ve Mustafa Düzgünman gibi ustalar bu sanatı yaşatmasını bilmiş, nesilden nesile aktarılmasında önemli rol oynamıştır.
EBRU NEDİR
Ebru Sanatı’nın tarihsel gelişiminden bahsettik. Peki Ebru sanatı nedir?
Ebru, renklerin su ile yaptığı dansa verilen isimdir. Gizemli ve ahenkli bir sanat olan Ebru, zorlu ve emek isteyen aynı zaman da tekrarı olmayan ve çok değişken türlerde eserlerin çıkmasını sağlayan bir sanat dalıdır. Süsleme amacıyla yapılan Ebru sanatı geleneksel el sanatlarımızın en ince ayrıntısını oluşturur.
Oldukça meşakatli bir sanat olan Ebru aynı zamanda bir çok malzemenin kullanılmasıyla ortaya çıkmıştır. Tekne bu malzemelerden bir tanesidir. Paslanmaz çelikten veya çam ağaçlarının içinin zift ile kaplanması sonucunda yapılan bu malzeme Ebru sanatında kullanılacak suyun muhafazası için gereklidir. Yine bu malzemelerden bir tanesi olan kitre suyun kıvama gelmesi için kullanılan bir malzemedir. Dağlardan toplanan çeşitli bitkilerin köklerinden elde edilen özlerin karıştırılması sonucunda ortaya çıkarılan kitre, ebru sanatı için olmazsa olmazdır. Öd yine önemli bir malzemedir. Ebru’nın belki de sihri Ödde saklıdır. Öd malzemesi boyanın dibe çökmesini engeller. İnek gibi hayvanlardan alınan öd dinlendirilerek suya ilave edilir.
Boyalar ise Ebru sanatının şekillenmesine yardımcı olan bir malzemedir. Genellikle Ebru sanatı yapan ustalar toprak renkli boyalar kullanmayı tercih etmişlerdir.Bu boya fırça yardımı ile suya hafif dokunuşlar ile iletilir ve Ebru’nın ortaya çıkması sağlanmış olur.
Bu kadar malzemeyle uğraşmak ve ortaya enfes bir eser çıkarmak her babayiğidin harcı değildir. Ebru Sanatı ile uğraşan ustalar çocukluk yıllarından itibaren çok büyük emekler vermiş ve bu sanatın yaşatılması adına önemli katkılar sağlamıştır. Günümüzde bir çok atölyede ebru kursları verilmekte ve gelecekte bu sanatı yaşatacak sanatçılar ortaya çıkarılmaktadır.
bir ara moda oldu sosyete falan akın etti ebru kurslarına, sonra geçti heves tabii yeni şeyler türedi yerine… çok zevkli olduğunu düşündüğüm bir sanat, sanki gelişigüzel bir şeyler yapıyor usta ama ortaya bir sanat eseri çıkıyor:=))