Bellek türlerine
Bilgiyi İşleme Kuramında yer verilmektedir. Bilgiyi işlerken geçmemiz gereken
aşamalar vardır. Bir birey herhangi bir konuyu anlamak, bilmek, öğrenmek için 3
tür bellekten yararlanır. Her belleğin kendi özelliği bulunmaktadır.
Bellek Türleri:
- Duyusal Kayıt: Duyusal
kayıt denildiğinde akla uyarıcı algılanması gelmelidir. Bu bellek aşaması
sayesinde çevremizde olup bitenleri algılarız. Örneğin; yağmuru hissetmek,
çayın sıcak olduğunu dokununca anlamak, vs. işte bu durumlar duyusal kayıt
sayesinde algılanır. Bu yapının kendisi sinirlerle bağlantıyı teşkil etmektedir
ve en temel bilgidir, yani bilgi olarak adlandırdığımız durumların işlenmemiş,
olduğu gibi olan halidir. Duyusal kayıt ilk işlem basamağıdır ve onun işlediği,
algıladığı durumlar kısa süreli belleğe gönderilir. Kısa süreli bellekte
işlenirse kalıcılık sağlanmış olur, işlenmezse bu durum unutulup gider. Kısa süreli
belleğin kapasitesi sınırsızdır. Bu demek oluyor ki her şeyi algılama durumuna
sahibiz.
- Kısa Süreli Bellek: Kısa
süreli belleğin diğer bir adı ‘’İşleyen Bellek’’ olarak bilinir. Duyusal kayıt
sonrasında görev kısa süreli belleğe devredilmiş olur ve onun görevi ise; kısa
süreli olarak bilgiyi korumaktır. İkinci
isim olarak söylediğimiz işleyen bellekten de anlaşılacağı gibi bilginin
işlenmesi aşamasında görevlidir. Bu belleğin kapasitesi sınırlıdır ve sınırlı
olan kapasiteye en fazla bilgiyi alabilmek için çeşitli gruplamalar
yapılabilir. Bilgiler iyice yerleştirilmediği sürece kolayca unutulmaktadır. Örneğin
anneniz kahvaltılık malzeme almak için markete gönderirken kısa sürede birçok
istekte bulunmuş olsun ve siz bunları unutmamak için içinizden ya da dışınızdan
tekrar edersiniz. Belki de gruplama yaparsınız ve unutmamaya çalışırsınız bu
sayede.
- Uzun Süreli Bellek: Bu bellekte bilgiler uzun
uzun zaman boyunca kalır. Tam ya da güzel şekilde öğrenilen bilgilerin
bulunduğu alandır. Uzun süreli belleğin de kapasitesi sınırsızdı. 3 bellek türü
arasından kapasite sınırı olan tek bellek kısa süreli bellektir. Uzun süreli bellek
hiçbir zaman unutulmayacak bilgileri bünyesinde barındırır ve bunun için
yapılması gereken en önemli şey bilgilerin doğru şekilde kodlanarak
yerleÅŸtirilmesidir.
Uzun süreli
bellek kendi içinde 3’e ayrılmaktadır.
- Anısal Bellek: Anıların bulunduğu bellektir. İnsanların geçmiş yaşantılarında
olan olaylar bu bellekte depo edilir.
- Anlamsal Bellek: Bir konu ile ilgili olan kavram, düşünce, vb. bulunduğu bellek
türüdür.
- İşlemsel Bellek: Herhangi bir işlemin ne şekilde yapılacağına ait bilgilerin
bulunduğu bellektir. Bisiklete binmeyi bir çocuğun öğrenmesi gibi.