ERÄ°KSON

      Erikson Amerikalı bir psikologdur. DoÄŸum tarihi 15 Haziran 1902’dir. Ölüm tarihi 12 Mayıs 1994’tür. Erikson psikoloji ile ilgili birçok çalışma yapmıştır ve ‘’Psiko - Sosyal KiÅŸilik Kuramını‘’ geliÅŸtirmiÅŸtir. Bu kurama göre bireyler yaÅŸadıkları süre boyunca farklı dönemlerden geçerler ve bu dönemlerde farklı karmaÅŸalar yaÅŸarlar ya da yaÅŸamaz ve saÄŸlam bir biçimde o dönemi atlatırlar. Tüm dönemleri saÄŸlıklı bir ÅŸekilde atlatan bireyler tam bir benlik bütünlüğüne sahip olurlar.  Åžimdi kuramdan bahsedelim:

ERİKSON’UN PSİKO –SOSYAL KİŞİLİK GELİŞİM KURAMI

• Temel Güvene Karşı Güvensizlik (0 – 1 yaÅŸ): Bebekler doÄŸdukları andan itibaren anneye ihtiyaç duyarlar. Anne onu besler, onunla ilgilenir ve en güzel ÅŸekilde yanında olmaya çalışır. Böylelikle çocukta güven duygusu geliÅŸir. Ä°yi bakılmayan ya da ilgi gösterilmeyen bebeklerde güvensizlik sorunu ortaya çıkar ve bu bireyler saÄŸlıksız olurlar. Kimseye güvenmemeyi öğrenirler.
  
  
• ÖzerkliÄŸe Karşı Utanç (2 – 3 yaÅŸ): 2 - 3 yaÅŸ aralığı çocukların en çok keÅŸif yaptıkları, kendilerini anlamaya ve çevrelerini öğrenmeye çalıştıkları dönemdir. EÄŸer bu dönemde çocuk engellenir ve kısıtlanırsa utanç duygusunu yaÅŸar.  Bu dönemde çocuklar tuvalete gitmeyi de öğrenirler. Özellikle tuvalet eÄŸitimi verilirken zorlayıcı olmamak gerekmektedir.
  
  
• GiriÅŸkenliÄŸe Karşı Suçluluk (3 – 5 yaÅŸ): Çocuk güven duygusunu öğrendiyse ve özerkliÄŸi kavradıysa bunun sonucu olarak giriÅŸimcilik ortaya çıkar. Çocuklar bu dönemde çevrelerinde olan bitenlere kayıtsız kalmazlar ve katılmak, paylaşım içinde olmak isterler. EÄŸer herhangi bir durumda çocuklar engellenirse suçluluk duygusu ortaya çıkar. Bu dönemin bir diÄŸer özelliÄŸi cinsel dürtülerin en çok görüldüğü dönem olmasıdır. Çocuklar bu dönemde cinselliÄŸe ilgi duyar ve merak ederler. Bu durumda onların soruları, merakları uygun bir ÅŸekilde giderilmeye çalışılmalıdır. Aksi takdirde çocuk bu gibi düşüncelere sahip olduÄŸu için suçluluk duyacaktır.
  
  
• BaÅŸarıya Karşı AÅŸağılık Duygusu (6 – 11 yaÅŸ):  Bu dönemde çocuklar okula odaklanmışlardır. Cinsellik gibi konular ikinci plandadır. BaÅŸarılı olma duygusu vardır ve bu duygu yeterince tatmin olmazsa aÅŸağılık duygusu ortaya çıkar.
  
  
• Kimlik Kazanmaya Karşı Kimlik KarmaÅŸası (11 – 20 yaÅŸ): Ergenlik dönemidir. Ergenlik döneminde bireyler çeÅŸitli sıkıntılardan geçer. Bu dönemin en belirgin özelliÄŸi bir kimliÄŸe sahip olma düşüncesi ve çalışmalarıdır. KimliÄŸe sahip olma kavramını açacak olursak; bulunduÄŸu toplumdaki konumu, hangi mesleÄŸi seçeceÄŸine karar vermesi, cinsellik, vb. konulardır. Bu dönemde bireyler kimliklerini kazanamazlarsa yıkıcı davranışlar gösterirler ve bu gibi durumlarda yardım almaları faydalı olacaktır.
  
  
• Yakınlığa Karşı Uzaklık (Genç YetiÅŸkinlik Dönemi): Artık mesleÄŸiniz var, kimliÄŸinizi kazandınız ve ÅŸimdi sıra sosyal iliÅŸkiler kurmada. Evlilik, arkadaÅŸ çevresi oluÅŸturma bu dönemde gerçekleÅŸir. Bu dönemde baÅŸarısız olan bireyler uzaklık, yani yalnızlık yaÅŸarlar.
  
  
• ÃœretkenliÄŸe Karşı Durgunluk (YetiÅŸkinlik Dönemi): Bu dönemde birey ya üretken olur ve yeni baÅŸarılar kazanır ya da durgunluk yaÅŸar ve yerinde sayar.
  
  
• Benlik Bütünlüğüne Karşı Umutsuzluk (YaÅŸlılık Dönemi): Artık hayata dair gerçekleÅŸtirilebilecek her ÅŸey gerçekleÅŸmiÅŸtir ve geriye dönüp baktığında birey mutlu ise benlik bütünlüğü yaÅŸar; fakat mutsuz ise umutsuzluk yaÅŸar.