Diyarbakır ilinde ilk müzecilik girişimleri Cumhuriyet döneminden önce başlasa da sistemli çalışmalar cumhuriyetten sonraki dönemlerde gerçekleşmiştir. 1944 yılında Artukoğulları beyliği döneminde yapılmış olan Sincariye Medresesi’nde, Diyarbakır ve çevresinde ele geçmiş buluntuların toplandığı bir depo hizmete başlamıştır. Müze deposu, daha sonra teşhirlik eserlerin ayrılması ile teşhire açılmış ve 1985 yılına kadar aynı binada hizmetlerine devam etmiştir. Daha sonra 1985 yılında yeni müze binalarının yapım kararı alınmıştır. Şu an Diyarbakır ilimizde 4 adet müze bulunmaktadır. Bu yazımızda da bu 4 müzeyi incelemeye çalışacağız.
Diyarbakır Arkeoloji ve Etnografya Müzesi
Diyarbakır Arkeoloji ve Etnografya Müzesi, 1988 yılında yapılan yeni hizmet binasında teşhire tekrar başlamıştır. Daha önce Sincariye Medresesi’nde sergilenen eserler, buraya taşındığı sırada teşhir planı kronolojik bir sıra oluşturacak şekilde düzenlenmiştir. Yani bu müzede sırasıyla; Asur, Hitit, Roma, Bizans ve Artuklu ile Osmanlı devirleri gibi İslami devirlere ait eserler sergilenir.
Müzenin en çok ilgi çeken eserlerinin başında ise Prehistorik dönemlere tarihlenen seramik parçaları, Roma döneminde imal edilmiş mezar stelleri, heykeller ve çeşitli mimari öğeler ile İslami devirlere ait ahşap eserler, Artuklu çinileri, Osmanlı silahları ve tekke eşyaları, takılar gelmektedir.
Diyarbakır Müzesine Nasıl Gidilir?
Yenişehir ilçesinde bulunan müzeye ulaşmak için şehir merkezinden kalkan otobüsleri kullanabilirsiniz. Dedeman Otelin hemen arkasında bulunan müze, saat 08:00 ile 17:00 arası hizmet vermektedir.
Ziya Gökalp Müzesi
Türkçülük kavramını ortaya çıkaran ve 1924 yılında vefat eden Türk düşünürlerinden birisi olan Ziya Gökalp’in doğmuş olduğu ev, 1962 yılında restore edilip tekrar düzenlenerek Ziya Gökalp Müzesi olarak teşhire açılmıştır. Söz konusu ev iki katlı eski bir Diyarbakır Konağıdır ve büyükçe bir avluya sahiptir. Müzede, Ziya Gökalp’in bizzat kaleme aldığı kitaplar ve kitapların orijinal el yazmaları, ünlü filozofun kullandığı eşyalar ile yazdığı makaleler ve yazıların bulunduğu dergiler ile gazetelerin yanı sıra kendisine ve ailesine ait fotoğraflar ile birtakım belgeler sergilenmektedir.
Cahit Sıtkı Tarancı Kültür Müzesi
Ziya Gökalp gibi Diyarbakır’da doğmuş diğer ünlü bir Türk düşünürü ve şairi Cahit Sıtkı Tarancı’nın doğduğu ev, 1973 yılında yeniden düzenlenip restore edilerek Cahit Sıtkı Tarancı Kültür Müzesi olarak sergiye açılmıştır. Tıpkı Ziya Gökalp Müzesi gibi eski bir Diyarbakır evi niteliği taşıyan müzede, Cahit Sıtkı Tarancı’nın yazdığı kitaplar ile kitapların orijinal el yazmalar, şairin kullandığı eşyalar ile kendisine ve ailesine ait fotoğraflar sergilenir.
Cahit Sıtkı Tarancı Kültür Müzesi’ne Nasıl Gidilir?
Diyarbakır Belediye Sarayı’nın hemen arkasında bulunan müze oldukça merkezi bir konumdadır. Belediye otobüsleri ve minibüsleri ile müzeye ulaşım bu sebeple oldukça kolaydır. Saat 08:00 ile 17:00 arası açık olan müze, ziyaretçilerini beklemektedir.
Diyarbakır Atatürk Köşkü
Mustafa Kemal Atatürk’ün 1916 yılının başlarında 16. Ordu Komutanı olarak görevlendirildiği Doğu Cephesi’nde komutanlık yaptığı bir dönemde kaldığı Semanoğlu Köşkü günümüzde Diyarbakır Atatürk Köşkü olarak anılmaktadır.
