DivriÄŸi Ulu Cami’ye gitmeden ve görmeden önce onun ne olduÄŸu hakkında çok fazla bilgi sahibi deÄŸildim. Sadece KPSS’ye çalışırken sorulardan tanışmışlığım vardı. Gidip görünce neden olduÄŸunu anladım KPSS’de bu kadar sorulmasının. DivriÄŸi Ulu Cami kesinlikle mükemmel bir yapı, göz alıcı ve kendine hayran edici bir güzelliÄŸe sahip. EÄŸer fırsatınız olur giderseniz bir rehber eÅŸliÄŸinde kapılardaki bezemelerin ne anlama geldiÄŸini, neden orada onlara yer verildiÄŸini dinlemenizde fayda var. Yaklaşık olarak 800 yıl önce yapılmış bir caminin bu kadar ince detaylara yer vermesi ve bu kadar farklı bezemelerle ( birçoÄŸu dünyada tek olma özelliÄŸine sahip ) süslenmesi insanı ÅŸaşırtacak derecede bir olaydır.

     Önce Sivas DivriÄŸi Ulu Cami ve Darüşşifa ile ilgili bilgi vermeye çalışalım.

     Sivas Anadolu ÅŸehirlerinde olduÄŸu gibi birçok medeniyete ev sahipliÄŸi yapmıştır. Bunlardan birisi de MengücekoÄŸulları Devleti’dir. Sivas’ın DivriÄŸi ilçesinde kurulmuÅŸ olan bu devlet, DivriÄŸi’de mükemmel bir eser bırakılmasına katkı saÄŸlamıştır. MengücekoÄŸlu Ahmed Åžah tarafından yaptırılan DivriÄŸi Ulu Cami unutulmayacak olan mükemmel eserdir ve bunun yanına Ahmed Åžah’ın eÅŸi Turan Melek tarafından bir darüşşifa yaptırılmıştır. 1228 yılında yaptırılmaya baÅŸlanmış bir ÅŸaheserdir. Bu yapının mimarı, yani baÅŸmimarı Ahlatlı HürremÅŸah’tır ( HürremÅŸah erkektir, genellikle bayan olduÄŸu düşünülüyormuÅŸ ilk söylendiÄŸinde ).  

     DivriÄŸi Cami’nin hemen yanına Darüşşifa yaptırılmıştır ve tek bina izlenimi vermektedir;  fakat öyle deÄŸildir.

     Cami’nin kapılarından bahsedelim. Ä°lk olarak Kıble ( Taç ) Kapısından bahsedelim. Kapının özellikleri anlatmakla bitmez diyerek söze baÅŸlayalım. Kapının her noktasında farklı bir işçilik ve farklı bir özellik yapmaktadır. Bir tarafında insan vücudu simgelenmiÅŸ, yani organlar gösterilmiÅŸ. BaÅŸka bir tarafında Ayetel Kürsi yazılmış. Kapıdan giriÅŸte yukarıya doÄŸru bakıldığında iki göz olduÄŸu görülüyor. Kapıda vazo motifleri ayrı bir güzellikle sergileniyor. Kapının önceki dönemlerdeki özelliklerinden birisi sesi içeriye geçirmemesiymiÅŸ ve çok çok güzel düşünülerek hareket edildiÄŸinin bir baÅŸka göstergesidir. Camiye bu kapıdan girilip çarşı kapısından çıkılıyormuÅŸ; çünkü insan yüzü kıbleye dönük olarak camiye girmelidir ve insanların kıbleyi arkalarına alarak çıkmalarını engellemek için. Bu kadar saygı ve sevgi verilerek yapılmış bir ÅŸaheserdir. Kıble kapısında sabah saatlerinde gölgelerden bayan silueti çıkıyormuÅŸ.

     Cami’nin Çarşı Kapısı, batı tarafında bulunuyor. Bu kapıya baktığınızda seccadeye benzediÄŸini göreceksiniz. Yine bu kapıda da müthiÅŸ iÅŸlemeler bulunmaktadır ve kartal baÅŸları ilgi çekmektedir. Bu kapıda ikindi vakti Kur’an okuyan erkek silueti belirmektedir.

     Cami’nin Åžah Kapısı, doÄŸu tarafında bulunmaktadır. Bu kapıda da motifler vardır. ÖrneÄŸin; geometrik ÅŸekiller, yıldız, bitki.

     DivriÄŸi Ulu Cami’nin içine girince de ayrı bir güzellikle karşılaşıyorsunuz. Sütunlar, minber ve caminin kendine has dokusu oldukça güzel. Minberin çok özel olduÄŸu anlatıldı ve yapım aÅŸaması çok uzun sürmüş. O kadar fazla iÅŸlemeye sahipti ki eminim hepsinin farkına varamamış olabilirim. Osmanlı döneminde onarım görmüş ve sütunlar güçlendirilmiÅŸtir.Onarımı yapan mimar, Mimar Sinan'dır.

     Åžimdi biraz Darüşşifa’dan bahsedelim. Darüşşifa’da hastalar tedavi edilirmiÅŸ. Su ve müzik terapileri uygulanarak akıl hastalarının iyileÅŸmesi saÄŸlanırmış. Cami ve Darüşşifa’nın ısıtılması sıcak su döşenerek saÄŸlanırmış. Kapısı oldukça farklı yine. Kapının üzerinde bir sütun vardı ve onun önceden döndüğü söyleniliyormuÅŸ; fakat ÅŸimdi dönüşü durmuÅŸ. Ä°ki tane kitabe var ve yapan ve yaptıran kiÅŸiler hakkında bilgi veriyor. Darüşşifa’nın içinde ortasında küçük havuz var. Odalar bulunmaktadır.

     Yukarıda dilimiz döndüğünce Sivas DivriÄŸi Ulu Cami ve Darüşşifası hakkında kısa kısa bilgi verilmeye çalışılmıştır. Yeterli mi? Tabi ki deÄŸil; fakat güzelliÄŸi aktarılmaya çalışılmıştır. Gidip görmeniz dileÄŸi ile.