Bu siteyi kullanarak Gizlilik Politikası'nı ve Kullanım Şartları'nı kabul etmiş olursunuz.
Kabul Et
Gündem TürkiyeGündem TürkiyeGündem Türkiye
  • Anasayfa
  • Tarih
    TarihDaha Fazlasını Göster
    HİTİT SERAMİK SANATI
    17 Aralık 2013
    HİTİT HEYKEL SANATI
    13 Aralık 2013
    HİTİT MİMARİSİ
    5 Aralık 2013
    HİTİT MİTOLOJİSİ
    30 Kasım 2013
    HİTİT DİNİ, TEŞHUP VE HEPAT
    24 Kasım 2013
  • Eğitim
    EğitimDaha Fazlasını Göster
    Çocuğunuzun Liderlik Becerilerini Geliştirme
    17 Mart 2025
    İlk ve Ortaokul Öğretmenleri İçin Etkili Sınıf Yönetimi Stratejileri
    16 Mart 2025
    Lisansüstü Öğrenciler İçin Araştırma Fonu Bulma Stratejileri
    15 Mart 2025
    Sınıf İçi Etkileşim Dinamikleri
    14 Mart 2025
    Eğitimde Kültürel Sermaye Teorisi
    13 Mart 2025
  • Sağlık
    SağlıkDaha Fazlasını Göster
    Bebekler İçin Ek Gıdaya Geçiş Süreci
    26 Mart 2025
    Vajinal Atrofi: Menopoz Sonrası Belirtiler ve Tedaviler
    23 Mart 2025
    Ani Bebek Ölümü Sendromu Risk Faktörleri
    19 Mart 2025
    Göz Tansiyonu Ölçümü ve Önemi
    17 Mart 2025
    Menopoz Sonrası Hormonal Değişiklikler ve Sağlık Etkileri
    16 Mart 2025
  • Teknoloji
    TeknolojiDaha Fazlasını Göster
    Akıllı Telefon Pil Ömrü Optimizasyonu Teknikleri
    19 Mart 2025
    Büyük Veri Analitiği ve İnternet
    18 Mart 2025
    Grafik Tabletleri: Dijital Sanat Donanımları
    17 Mart 2025
    TypeScript Kullanımı
    15 Mart 2025
    PUBG’nin Battle Royale Türünü Başlatması
    13 Mart 2025
  • Listem
Search
  • Birey
  • Temel Bilgiler
  • Sosyal Psikoloji
  • Benlik
  • Saldırganlık
  • Toplum
  • Aile Sosyolojisi
  • Antropoloji
  • Eğitim Sosyolojisi
  • Toplum Bilimciler
  • Kültür & Sanat
  • Edebiyat / Kitap
  • Müze
  • Müzik
  • Sinema
  • Yemek Tarifleri
  • Reklam vermek için tıklayın
Okunulan: DÜNDEN BUGÜNE TÜRK AİLE YAPISI
Paylaş
Oturum Aç
Bildirim Daha Fazlasını Göster
Yazı Tipi BoyutlandırıcıAa
Gündem TürkiyeGündem Türkiye
Yazı Tipi BoyutlandırıcıAa
  • Tarih
  • Eğitim
  • Sağlık
  • Birey
  • Toplum
  • Teknoloji
  • Kültür & Sanat
Search
  • Anasayfa
  • Listem
  • İletişim
Mevcut bir hesabınız var mı? Oturum Aç
Bizi takip edin
  • Reklam vermek için tıklayın
© 2011 Gündem Türkiye
Gündem Türkiye > Toplum > Aile Sosyolojisi > DÜNDEN BUGÜNE TÜRK AİLE YAPISI
Aile Sosyolojisi

DÜNDEN BUGÜNE TÜRK AİLE YAPISI

Gündem Türkiye
Son güncelleme: 21 Kasım 2011 23:03
Gündem Türkiye 14.3k Görüntüleme
Paylaş
8 Dk Okuma
Paylaş

Geleneksel Türk Aile Yapısı ve Son Yıllardaki Değişimi

Ailenin Tanımı ve Genel  Değerlendirme

     Aile ana-baba çocuklar ve tarafların kan akrabalarından oluşan ekonomik ve toplumsal birliktir. Toplumun en küçük birimidir. Bunun içindir ki toplumlardaki değişim aile yapısını da birebir etkileyecek, toplumun biçimlenmesini sağlayan sosyoekonomik ve kültürel koşullara aileyi de biçimlendirecektir. Ailenin toplumda belli görevleri vardır. Biyolojik yani üremeyi devam ettiren kurum olması, ekonomik görevi, koruyuculuk görevi, psikolojik görevi ve eğitim görevi.
     Toplumsal düzeyde meydana gelen değişimler aileyi iki yönde etkiler: Biri değişen sosyal kurumların ailenin görevlerini kolaylaştırması, bu değişimlerin ailenin iç dinamiğini kökünden etkilemesi. 
Aile, sosyal ilişkilerin en küçük ve en temel birimi olarak hem işlevleri, hem ilişki biçimleri, hem ekonomik faaliyetleri, hem de aile bireylerinin aile içindeki statüleri yönünden değişime uğramaktadır.  
Kırda görülen tarıma dayalı geleneksel yaşam kentte farklı bir boyut almış, iş bölümü ve uzmanlaşmayı zorunlu kılan yaşam biçimi tüm dünyada iç ve dış dinamikleri açısından değişmiştir 

Aile Tipleri:

     Aile tiplerini temel olarak iki ana kategoriye ayırabiliriz; Büyük aile ve küçük aile.
     Küçük aile, kent ortamında oluşan bir aile tipidir. Çekirdek aile bu kategoriye dahildir. Yani anne baba çocuktan oluşan aile örneğidir. Büyük aile, kırsal ortamda oluşmuş ve geleneksel geniş aile tipini bünyesinde barındıran aile tipidir. Günümüzde oluşan yeni bir kavram vardır ki bu Geçiş Ailesi Kavramıdır. Kasaba ve gecekondu ortamında oluşan, tarımsal alandan kentsel yaşama göç unsuruyla gelen insanların oluşturduğu aile tipidir. Özellikle Türkiye’de 1980 sonrasında kendini iyice hissettiren bu kavram Türk aile yapısı anlamlandırmamızda önemli kanıtlar taşıyan bir öğedir ki buna ilerideki incelemelerde değinilecektir.

Türk Aile Yapısını Dünden Bugüne İncelenmesi:

      Türk aile kavramında iki temel kavram vardır. Aile ve sülale kavramı. Türklerin İslamlaştırılmasından önceki dönemde ikamet birliğine sahip olmayan göçebe toplumda ise ilk olarak aşiret ve kabile kavramı vardı. Yerleşik hayata geçilmesiyle birlikte oluşan ve tarım toplumunun özelliklerini taşıyan sülale kavramı, köy kavramının ve küçük birimlere yerleşmeyle büyük aile kavramına dönüşmüştür. Büyük aile akrabalık bağları kuvvetli, erkeğin liderliğini barındıran, yaşlı erkeğin ya da erkeklerin ailenin sorumluluğunu üstlendiği geleneklere bağlı aile tipidir. Bu tip ailelerde ana, baba, çocukların yanında evlenen bütün oğulların eşleri onların çocukları, büyük anne büyükbaba, hala, amca hep beraber yaşadıkları aynı tencereden yemek yiyen aile tipini oluşturur. Ancak II. Mahmut dönemiyle birlikte başlayan reformist hareket, toprak reformunu da oluşturmuş, bu bağlamda çıkan erkek çocuklara arazilerin eşit olarak paylaştırmayı öne süren Arazi Kanunnamesi’nin çıkmasıyla birlikte artık bu geleneksel geniş aile tipi yerine kök aile yani anne, baba ve çok sayıda çocuktan oluşan yine büyük aile tipinin en küçük unsuru olarak toplumuzda ortaya çıkmıştır. Nitekim günümüzde aynı tencereden yemek yiyen ancak büyük aileden sosyal ve ekonomik bakımdan kopmamış, sadece fiziksel koşullar açısından geleneksel ailenin uzantısı sayılabilecek küçük aile sayısı önemli derecede fazladır. Günümüzde Türk aile yapısının incelenmesinden evvel küçük aile yapısını incelemek Batı toplumundaki aile yaşantısını anlamada ve Türk aile yapısındaki yönelişi anlamada etkili olacaktır.

      Küçük aile akrabalık bağlarının görece önemini yitirdiği, kentsel alanda yaşayan insanların kurduğu, sanayi ticaret hizmet sektöründe çalışan insanlardan oluşan ve karar alma mekanizmalarının aile içindeki üyeler arasında paylaştırıldığı aile çeşididir. Küçük ailede hem sayı hem de görevler açısından sınırlılık söz konusudur. Bununla beraber Türkiye gibi toplumsal değişmenin hızla yaşandığı, gelişmekte olan toplum modelinde geleneksel geniş aile özelliklerinin de bir arada yaşanıyor olmasını doğal karşılamak gerekir. 

      
Aile içi ilişkilerde karşılaşılan sorunlar aile yapısının ve görevlerin netleşmemesinden kaynaklanır. Bu anlamda geleneksel cinsiyet rollerinin değişmesi kaçınılmazdır. Bu da değişen bireyle, değişen ve değişmeye direnen toplum arasında çatışma yaratmakta, çekirdek aileden tamamlanmamış aileye doğru giden yani boşanmış ailelere doğru bir geçiş doğurmaktadır.

Günümüzde Türk Aile Yapısının İncelenmesi

Geçiş Ailesi Kavramı-Gecekondu Ailesi:
     Sanayileşmekte olan toplumlara geçiş  toplumu denilmektedir. Bu bizim Türk toplum yapımızın genel niteliğidir. Toplumlar sanayileşme ve kentleşme sürecinde girdiklerinde toplumsal yapıları da bütünüyle değişime uğramaktadır. 

      Gecekondu ortamında ve kasabalarda görülen geçiş ailesinde, büyük ve küçük ailenin çeşitli tiplerine rastlanmaktadır. Çünkü geçiş ailesi büyük aile ile küçük ailenin kırılma noktasını oluşturmaktadır. Gerek gecekondu gerekse kasabadaki aileler arasında da çekirdek, parçalanmış, ve tamamlanmamış aile gibi alt gruplar görülmektedir.

     Türkiye’de kırsaldan kente göçün doğurduğu yığınlaşma, kent çevresini hızla kuşatan gecekondulaşmayı doğurmuş, bu da kendine bu karma aile yapısını yaratmıştır.

Bu kültürde kırsal ve  kent kültürünün birbirine ters düşen çelişkili yapısının bir arada görülmesine rağmen, kentle bütünleşme de bir tampon görevi gördüğü gerçektir. Gecekondu ailelerinde şu özellikler göze çarpmaktadır:

•    Ailelerin yaklaşık %85 i sosyolojik anlamda çekirdek ailedir.
•    Gecekondu ailesi çok genç bir nüfus yapısına sahiptir.
•    Eğitim düzeyi düşüktür.
•    Gecekondu ailesinde işgücüne katılımın genellikle fabrika ve imalathane işçiliği, küçük girişimcilik, hizmet sektörü ve marjinal kesimde yoğunlaştığı görülmektedir. Kadının dış piyasaya ilişkisi oldukça sınırlı kalmakla birlikte parçabaşı iş üretimi ve çalışma hayatına katılma giderek artmaktadır.
•    Taksitle alışveriş tüketim sürecinde başvurulan en önemli yoldur.
•    Çalışma kesiminin üçte ikisinin sosyal güvenliği vardır.
•    Kadının, statüsünde ve karar verme düzeyinde artış eğitim olanaklarının artmasıyla birlikte yükselmektedir.
•    Akrabalık, hemşerilik ve komşuluk ilişkileri güçlüdür.

Aile ve Hane Yapısında Gözlenen Değişiklikler

     Aile yapısını değişiminde ekonomik faktörlerin önemini daha önceden belirtmiştik. Tarımsal yapıda modernleşme Türkiye’de 1952’den sonra hızla artmakta, gelişen sanayinin kentsel bölgelere kayışı, son 30 yıldır ekonomik politikaların kent yaşamını kayırması sonucunu doğurmuştur. 
İnsanları, ataerkil geniş aileler biçiminde yaşamaya teşvik eden ana unsur toprak mülkiyetidir. Topraksız tarım işçilerinin genel olarak çekirdek aile şeklinde yaşadıkları gözlemlenmiştir. 

     Başta da belirttiğimiz gibi geniş aile tipi olarak belirlenen aile tiplerinin hepsi tampon görevi gören aile tipleridir ve zamanla yok olacağı varsayılmaktadır. 

     Türkiye’de liberal ekonominin ağırlığını göstermesiyle birlikte aile yapısındaki farklılıklar dışında aynı zamanda tüketim eğilimleri ve tasarruf hareketleri de değişmiştir. Günümüz Türkiye’sinde ailelerin gelirlerinin büyük bir bölümü tüketim harcamalarına ayrılmakta olup, tasarruf çok sınırlı olmaktadır. Ortalama harcama eğiliminin %78.4 olduğu Türk ailesinin ortalama tasarruf eğilimi ise %21.52’lerde seyretmektedir. Kentlerde ve kırsal alanlarda tasarruf eğilimi farklılaşmakta, kentte %13.7 olan bu oran kırda artarak %32.8’e yükselmektedir. (Devlet İstatistik Enstitüsü Araştırması 1987)

     Hane halklarının tüketim göstergesi olarak kabul edilen gelirin harcandığı kalemlere bakıldığında, kır ve kentte en yüksek harcamanın yapıldığı dilimin gıda olduğu görülmektedir. Yiyecek bütün gelir gruplarında ilk sırayı alırken, bunu giyecek, konut gibi kalemler izlemektedir. Eğitim, sağlık, kültür gibi giderlere ayrılan payları çok düşüktür.(Devlet Planlama Teşkilatı 1992)

     Türk ailesinin genel profili sergilendikten sonra, gelecekten beklentilerinin en önemlisi sağlıklı yaşamdır. Bu konuda ilk sırayı çocuklarının geleceği almaktadır.

     Aile diğer toplumlarda olduğu gibi zaman içersinde değişikliğe uğramış, ancak etkinliğini ve önemini kaybetmemiş bir kurumdur.

- Reklam -

 

Diğer Konular

Harold Garfinkel’in Etnometodoloji Çalışmaları ve Gündelik Aile Yaşamı

Erving Goffman’ın Dramaturjik Yaklaşımı ve Aile İçi Roller

Aile Sosyolojisinin Temelleri: Tarihsel Gelişim ve Temel Kavramlar

Bell Hooks’un Kesişimsel Feminizm Yaklaşımı ve Aile Yapıları

Auguste Comte ve Aile Kurumunun Sosyolojik Analizinin Başlangıcı

Etiketler:türk ailetürk aile yapısıtürk aile yapısının incelenmesi
Bu İçeriği Paylaşın
Facebook X Bağlantıyı Kopyala Yazdır
Paylaş
Ne düşünüyorsun?
Müthiş0
Üzücü0
Komik0
Sıkıcı0
Öfkeli0
Tepkili0
Hoşnut0
Önceki İçerik ÇOCUKLAR BERRAK BİR SU KAYNAĞIDIR ANCAK BÜYÜRKEN ZAMANLA KİRLENİRLER
Sonraki İçerik DOKTORLUK NEDİR? DOKTOR KİMDİR?
1 Yorum 1 Yorum
  • miraç ileri dedi ki:
    7 Ağustos 2012, 00:11

    Aileyle ilgili bir yazı için konabilecek en güzel resim sanırım (Yaprak Dökümü de konulabilirdi yani bir de öyle düşünün) Yaşar Usta ve ailesi.

    Yanıtlamak için oturum açın

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

Yorum yapabilmek için oturum açmalısınız.

Bizi Takip Edin

FacebookBeğen
XTakip et

Yeni Konular

Bebekler İçin Ek Gıdaya Geçiş Süreci
Anne - Bebek Sağlığı 26 Mart 2025
Vajinal Atrofi: Menopoz Sonrası Belirtiler ve Tedaviler
Kadın Sağlığı 23 Mart 2025
Ani Bebek Ölümü Sendromu Risk Faktörleri
Anne - Bebek Sağlığı 19 Mart 2025
Akıllı Telefon Pil Ömrü Optimizasyonu Teknikleri
Mobil 19 Mart 2025

İlginizi Çekebilir

Aile Sosyolojisi

Talcott Parsons ve Aile Fonksiyonalizmi Teorisi

15 Ekim 2024
Aile Sosyolojisi

Manuel Castells’in Ağ Toplumu Teorisi ve Dijital Çağda Aile

21 Ocak 2025
Aile Sosyolojisi

Anthony Giddens’ın Yapılaşma Teorisi ve Modern Aile İlişkileri

24 Aralık 2024
Aile Sosyolojisi

Betty Friedan’ın “Kadınlığın Gizemi” ve Feminist Aile Eleştirisi

11 Şubat 2025
Gündem Türkiye

2011 yılından günümüze kadar yayında olan Gündem Türkiye; Tarih, Eğitim, Sağlık, Teknoloji, Birey, Toplum ve Kültür & Sanat kategorilerinde içerikler üreterek takipçilerine dürüst ve ilkeli bir şekilde hizmet vermeye devam etmektedir.

Linkler

  • Anasayfa
  • Gizlilik Politikası
  • Kullanım Şartları
  • Çerez Politikası
  • Yasal Uyarı
  • İletişim

Bizi Takip Edin

Yazılan her yazı yazarların sorumluluğundadır. Hiçbir yazı izin alınmadan kopyalanamaz.
© 2011-2024 Gündem Türkiye
Go to mobile version