Psiko – seksüel
kuram Sigmund Freud tarafından ortaya konulan bir gelişim kuramıdır. Freud’un
bu kuramında ergenlik dönemine kadar olan dönem incelenmiştir ve gelişim
özellikleri anlatılmıştır. Freud daha çok cinsel gelişimi konu almış ve
dönemleri bu konu altında inceleyerek kuramını oluşturmuştur. Psiko – seksüel
kuramın dönemleri aşağıda açıklamaları ile yer almaktadır.
- Oral Dönem (0 – 1
yaş) : 0 ve 1 yaş arasını kapsayan bu dönemde en önemli
nokta ağızdır. Çocuklar ilk etapta her şeyi ağız yoluyla tadarak anlamaya
çalışırlar. Emme refleksi bu dönemin en güçlü ve öğretici refleksidir. Freud’a
göre bazı dönemlerde saplanmalar olmaktadır. Oral dönemde oluşan saplanmalar
sonucunda ileride tırnak yeme ve dudak tiryakiliği gibi durumlar
gözlenebilmektedir.
- Anal Dönem (1 – 3
yaş) : Bu dönemin en önemli özelliği
çocuğun özgürleşmeye başladığının farkına varmasıdır. Çocuk artık bir birey
olduğu düşüncesini geliştirir. Bu dönemde çocuklar tuvalet eğitimlerini
alırlar. Bir çocuğa bu eğitim verilirken dikkatli olmak gerekmektedir. Aksi
takdirde saplanmalar oluşur. Örneğin; aşırı cimri, titiz ya da savurgan, aşırı
düzensiz bireyler ortaya çıkar.
- Fallik Dönem (3 –
6 yaş) : Bu dönemde çocuklar için en
önemli nokta cinsel organlarıdır. Cinsel organları ile oynamaktan büyük zevk
duyarlar. Çocuk kız ise babaya, erkek ise anneye karşı ilgi duyar.
- Gizil (Latens)
Dönem (6 – 12 yaş) : Okul çağı da
diyebileceğimiz dönemdir. Çocuk bu dönemde önceki dönemdeki kadar karmaşık
değildir. Artık durulur ve okula, arkadaşlarına adaptasyon sağlar. Belli bir
durgunluk süresidir ve bu süreç içinde en büyük düşünce okul ve başarılı
olmaktır.
- Genital Dönem (12
– 18 yaş) : Genital döneme fallik
dönemin büyük versiyonu diyebiliriz. Bireyler bu dönemde de en çok genital
bölgeye ilgi duyarlar. Kimlik karmaşası yaşarlar ve bir kimlik arayışı içine
girerler. Arayış içinde oldukları için de sürekli isyan havasında olurlar.