Türk Edebiyatı 3 ana döneme ayrılmaktadır. Bu dönemler de kendi içlerinde farklı dönemlere ayrılmaktadır. Bu yazımızda en genel ifadeyle edebiyat bölümlerinden bahsedilecektir ve daha sonra Türk Edebiyatı detaylıca incelenecektir.
1 – İSLAMİYETTEN ÖNCEKİ TÜRK EDEBİYATI
İslamiyet öncesi Türk Edebiyatı 2 kısımdan oluşmaktadır. Bu kısımlar:
- Sözlü Edebiyat Dönemi: Yazının bulunmadığı dönemdir. Yaklaşık olarak milattan önce 4000 yılından, milattan sonra V. – VI. Yüzyıla kadar olan zaman dilimini kapsamaktadır.
- Yazılı Edebiyat Dönemi: Yazının bulunmasıyla birlikte Türk Edebiyatı’nın yaşadığı dönemdir. V. – VI. Yüzyıldan başlayarak İslamiyet’in kabulüne kadar olan dönemi kapsamaktadır.
2 – İSLAMİYETTEN SONRAKİ TÜRK EDEBİYATI
İslamiyetten sonraki Türk Edebiyatı 2 döneme ayrılmaktadır. Bu dönemler:
- Divan Edebiyatı Dönemi: Bu edebiyat İslamiyet’in kabulünden sonra oluşmuştur ve 19. Yüzyıla kadar sürmüştür. Bu dönemin Türk Edebiyatı’na kattığı önemli gelişmeler Farsça ve Arapça sözcüklerdir.
- Halk Edebiyatı Dönemi: Divan Edebiyatı’nın halka hitap etmemesi Halk Edebiyatının doğmasını tetiklemiştir. Aslında var olan bir edebiyat türüdür. Divan Edebiyatı’nda Farsça ve Arapça sözcüklerin bulunması ve aruz vezninin kullanılması Halk Edebiyatını gerekli kılmıştır.
3 – BATI ETKİSİNDEKİ TÜRK EDEBİYATI
Batı etkisinde Türk Edebiyatını aşağıdaki kısımlara ayırabiliriz.
- Tanzimat Edebiyatı Dönemi: Tanzimat Fermanı’nın ilanı ile o dönemde oluşturulan edebiyatı kapsamaktadır. Tanzimat dönemi birçok yeniliği bir arada getirmiştir ve edebiyat da bu yeniliklerden etkilenmiştir. Roman, tiyatro, vb. gibi türler bu dönemde edebiyatımıza girmiştir. Edebiyatta batılılaşma yaşanmaya başlanmıştır.
- Servet – i Funun Edebiyatı: Servet – i Funun Dönemini şu şekilde tanıtmak istiyorum. ‘’Sanat için sanat.‘’ anlayışı benimsenmiştir.
- Fecr – i Ati Edebiyatı: Servet –i Funun’a tepki olarak türemiş bir akım. Bu edebiyat türünde sanatın kişisel olduğu söylenmiş ve savunulmuştur.
- Milli Edebiyat Dönemi: Bu dönemin doğduğu yer Selanik’tir. Amaç milliyetçiliği yaymak ve milli edebiyatı oluşturmaktır.
- Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı: Cumhuriyet’in ilanı ile oluşturulan edebiyat türüdür. Cumhuriyet’in izlerini taşımaktadır.
- 1940 Sonrası Edebiyatı: İkinci Dünya Savaşı sonrası şekillenen edebiyat dönemidir.
