Pediatri (Çocuk Hastalıkları) Ana Bilim Dalı
Çocuk hastalıkları ana bilim dalı, yani pediatr, 0 ila 15 yaş ya da 18 yaşına kadar olan çocuk olarak gördüğümüz hastalar ile ilgilenen bir ana bilim dalıdır. Hasta grubu bebek, çocuk, egen olarak üç grupta inceler.
Pediatri Tarihi:
Pediatri kelimesini ilk yunanlılar kullanmıştır. Pediatrinin
tarihçesi; pediatri (erkek çocuk veya erkek doktor) anlamına da gelmektedir.
Pediatri, 19. Yüzyılın ortalarında ortaya çıkmış diğer ana bilim dalları
arasında yenilerden sayılabilir. Arthur jacobi (1830 - 1919) onun katkıları ve
çabası ile pediatri bu günlere gelmiştir. Bu neden ile Arthur jacobi’ ye çocuk
hastalıkları (pediatri) ana bilim dalının babası da denir.
Pediatride
çocuklar üzerine ilk çıkarılan yazılar çok eskilere dayanır. M.S. 2. Yüz yılda
soraenus adında bir bilgin ilk yazıyı manuskripti adında ki ilk yazıyı
yazmıştır. Kitap olarak da çocuk hastalıkları ile alakalı ilk kitabı İranlı bir
bilgin olan Rhazes(865 - 925) tarihlerinde yazmıştır. Pediatri alanında basım
olarak ilk kaynak kitap ise, İtalya Begallardenin basılan çoçuk hastalıkları el
kitabı (1472) adlı kitaplardır.
Çocuklara özel ilk hastane ise, Fransa da açılan Hopidal Des Enfants Molodes (Çocuklar İçin Hastane) adlı bir hastanedir (1802). Burada sadece çocuklara hizmet verilmeye başlanmıştı. Bu hastane ilk önceleri bir yetimhanedir.
Pediatri (Çocuk Hastalıkları), çocuk ile ilgili hemen her
bölümü inceler çocuk sağlığına dair her şeyi pediatri hizmetlerinde bulmak
mümkündür. Pediatri bölümünde ana başlık olarak başlıca şu bölümler hizmet
vermektedir.
Pediatri Bölümleri:
Çocuk hastalıkları polikliniğin de bulunan bölümlerin geneli şöyledir:
Bölümleridir. Ülkemizde, hastanelerimizde bu bölümlerin
hepsini bulmak ve bu bölümlerin hepsinden yeterli hizmet görmek mümkündür. Her
departmanda alanında uzman doktorlar bulunmaktadır. Genel departmanlarda ise
alanında profesör hocaların gözetiminde hizmetler verilmektedir.
Çocuk genetik:
Çocukların geno tipini inceleyen bir bölümdür. Çocuklarda oluşan kalıtsal
hastalıklar ve genetik hastalıkları inceler. Çocuklar da genlerinde bulunan
spastik, otistik gibi hastalıkları erkenden teşhis eder ve tedavi yollarının
gösterir.
Çocuk kardiyoloji:
Ana rahmindeki bebeğin kalbinde oluşan herhangi bir sıkıntıdan tutun da 18
yaşına kadar gelişen büyüyen bütün çocuklarda ki kalp hastalıklarını inceler,
araştırır, tanı koyar ve tedavi eder.
Kalp ile ilgili problemlerin tümünün takibini yapar.
Çocuk immünolojisi:
Çocuklardaki bağışıklık sistemlerini araştırır, inceler. Bağışıklık sistemi
gelişmemiş çocuklara nasıl bağışıklık sistemleri gelişeceği ve hastalıklara
karşı nasıl korunacağı öğretilir. Çocukların bağışıklık sistemlerini
güçlendirecek önerilerde bulunurlar. Gerektiğinde ilaç veya aşılar ile
bağışıklık sistemi kuvvetlendirilir.
Çocuk nöroloji:
Çocuklarda kas, omurilik, beyin, sinir hastalıkları ile ilgilenen oldukça
önemli bir ana bilim dalıdır. Bu hastalıkları teşhis eder ve tedavi eder. Çocuk
gelişimini takip ve tedavi eden bölümler arasında önemli bir yer kaplar. Çünkü
bebekler ve çocuklarda ateşli hastalıklar sebebi ile her an tehlikeli (havale gibi)
bir durum söz konusu olabilir. Böyle durumlar da beyinde kalıcı hasarlar
(menenjit, epilepsi gibi) oluşabilir. Bu tür hastalıklarla nöroloji dalı
ilgilenir.
Çocuk ergen ve ruh
sağlığı: Gelişme çağındaki çocukların sürekli değişen fizyolojileri ile
beraber psikolojileri de değişir. Bu dönem oldukça mühimdir. Örneğin 1
yaşındaki çocuk ile 2 yaşındaki çocuğun, 3 yaşındaki çocukla 4 yaşındaki
çocuğun ruh sağlığı bir değildir. Çocuklarda duygu ve düşünce her yaş itibari
ile değişkendir. Çocuklar eğer sağlıklı bir şekilde takip edilmez ve değişken
duygularını kontrol etmekte zorlanırlar. Bu nedenle çocuk ergen ve ruh sağlığı
bölümü çocukların ve ergenlerin ruh sağlıkları ile ilgilenir ve bu dönemi
tehlikesiz atlamalarına yardımcı olurlar.
Çocuk cerrahisi:
Çocuk cerrahları normal cerrahlardan farklıdır. Tamamen çocuklar üzerine eğitim
görmüşlerdir. Çocukların sindirim sistemini, solunum sistemi, ürolojik ve
genital hastalıklarını cerrahi bakımından inceler ve tedavi ederler. Aldıkları
özel eğitim ile çocukları üzmeden onlara hiç acı çektirmeden, psikolojilerine
en küçük bile hasar vermeden onları ameliyat ederler.
Çocuk endokrin:
Çocuklarda hormonal dengesi ve metabolik gelişim dengesi ve bunlarla ilgili
hastalıkları inceleyen bilim dalıdır. Yeni doğan bebeklerden tutun, 18 yaşına
kadarki ergenlere kadar çocuk endokrin uzmanları ilgilenirler. Endokrinolojinin
başlıca izlediği sorunlar şunlardır:
Çocuk endokrin bölümünün ilgilendiği hastalıklardır.
Çocuk hematoloji:
Kanda oluşan hastalıkların tanısı ve tedavisini araştıran bilim dalıdır. Kan
hücrelerinin yapısını ve fonksiyonlarının ne işe yaradıklarını ve kanda ne tür
hastalıklar olabileceğini inceler ve tedavi ederler. Hematoloji tıpta incelenen
ve tedavi edilen birçok hastalıkların tanısını koyma ve araştırma bakımından da
oldukça mühim bir bölümdür. Tıpta hemen her dala önemli hizmetler verir.
Çocuk onkoloji: Çocuklarda oluşan kanser hastalıkları ile ilgilenen ve tedavi eden bir bilim
dalıdır.
Çocuk gastroloji:
Yeni doğan ünitesinde 18 yaşına kadarki bebek, çocuk ve ergen döneminin tümünü
kapsayan sindirim sisteminin tümü; yemek borusu, mide, bağırsaklar, safra
kesesi ve karaciğeri inceler ve buralarda bulunan tüm hastalıkların teşhis ve
tedavisini sağlar. Oldukça önemli bir bölümdür.
Çocuk enfeksiyon: Çocuklarda oluşan üst ve alt solunum yolu enfeksiyonları, sindirim sistemleri,
üriner bölge ve böbreklerde oluşan kısacası tüm vücutta oluşan enfeksiyonların
nedenlerini araştıran ve gerekli tedavileri uygulayan bilim dalıdır.
Çocuk nefroloji: Romatoloji ünitesinde bir bölüm gibi çalışılan nefroloji bölümü; çocuk böbrek
hastalıkları ve çocuk üriner sistemini inceler, çocukluk çağı romatizmal
hastalıkları, böbrek ve üriner sistemi hastalıklarını, teşhis ve tedavi eder.
Çocukluk çağında böbreklerde oluşan iltihaplanmalar çocuklarda ileriye dönük
fark edilmesi güç hasarlar bırakabilir. Sonucu ileriki yaşlarda çıkar ve bunun
doktorlar tarafından fark edilmesi güçtür. Bu nedenle çocukların böbreklerinde
oluşan en küçük bir ağrı ve bu sebeple oluşan hafif bir ateş dahi çok
önemlidir. İleriye dönük bir hasar kalmaması bakımından idrar yolları
enfeksiyonları ve böbrek enfeksiyonlarında aileler ve hekimler oldukça dikkatli
olmalıdırlar.
Yeni doÄŸan: Yeni
doğan ünitesi oldukça mühim bir bölümdür. Bebeklerde ilk haftalar özellikle ilk
28 gün oldukça önemlidir. Ülkemizde önceleri maalesef yeni doğan bebeklerde
kayıp oldukça fazla idi. Özellikle ülkemizin doğu bölgesinde bebekler 1 yaşına
gelmeden hayatlarını kaybediyorlardı. Yeni doğan ünitelerinin artması,bebeklerin takiplerinin yapılması ve düzenli aşıların olması, sağlık
bakanlığımızın bu konu üzerindeki hassasiyetini gösteriyor. Bu durumda yeni doğan kayıplarında önemli bir azalma söz konusudur.Yeni doğan üniteleri, bebeklerin gelişimlerini takip
ederler ve herhangi bir hastalık söz konusu ise erken teşhis ve tedavi yoluna
giderler.
Tüm bu bölümlerin ve ilgilendikleri hastalıkların tedavisinin üst başlığı olan pediatri (çocuk hastalıkları) ana bilim dalının büyük bir öneme sahip olması yanı sıra görev yükününde ne kadar ağır olduğunu görüyoruz.