Vajinal mantar ( fungal ) enfeksiyonları kadınlarda en sık
görülen vajinal enfeksiyonlar arasındadır. Kişilerde peynir kıvamında ya da
sütün kaymağı şeklinde bir akıntıyla kendini gösterir.
Bazen değişik derecelerde kişide idrarında yanma, ağrılı cinsel ilişki, vajinal
akıntı, kaşıntı ve kızarıklık gibi bulgularla ortaya çıkar. Basit bir
jinekolojik değerlendirme ile tanı rahatlıkla konulabilir. Pek çok kişi vajinal
mantar enfeksiyonu olduğu halde bunu fark edememektedir. Bu tür gizli enfeksiyonlara
jinekolojik muayene ile tanı konulduğunda mutlaka tedavi edilmesi
gerekmektedir.
Vajinal mantarlar en çok kandida albicans denilen türdendir. Ayrıca c. Glabatra
ve c. Tropicalis de etken olabilir. Aslında bir çok mantar, bakteri ve yararlı
basiller kadın vajinasında normalde de bulunmaktadır. Çoğalmalarına ve
enfeksiyon oluşturmalarına vajinanın normal florası ve vajinanın düşük ph ı
engel olur. Ama kişinin antibiyotik kullanım durumlarında bu yararlı basillerin ölmesiyle fırsatçı
enfeksiyon olan mantar enfeksiyonları daha sık görülmektedir. Aynı zamanda
doğum kontrol hapı kullanımı, kişinin sigara içmesi, şeker hastalığı, vajinal
duş, östrojen azalması, progestron artması, vajinal kullanılan ilaçlar, cinsel
ilişki, immunosupresyon, stres, yabancı cisim, hipertansiyon ve şişmanlık
mantar enfeksiyonu oluşumunu oldukça arttırmaktadır.
Ayrıca kişinin hijyenik problemleri, tuvalet temizliğinin iyi yapılamaması,
genel kullanıma açık havuzlardan bulaşma şeklinde sık olarak görülmektedir. Özellikle
yaz dönemlerinde mantar enfeksiyonlarının görülme sıklığı oldukça artmaktadır.
Mantar enfeksiyonları erkeklerde de görülebilmektedir ama erkeklerde görülme
sıklığı kadınlara göre oldukça düşüktür. Daha çok gizli enfeksiyon şeklinde
olabilir ya da penis derisinde
kızarıklık ve kaşıntı ile kendisini gösterebilir. Tanı vajinal akıntının
mikroskopik incelemesinde, tomurcuklanan maya ve miçel formunun görülmesi ile
konulur.
Tanıyı doğrulamak için kültür yapılır. Bunun içinde saboroud veya nikerson besi yerleri kullanılmaktadır. Tedavilerinde
de mutlaka erkek eşte de problem varsa eş tedavisi önerilir. Vajinal mantar
enfeksiyonlarında tedaviler oldukça kısa sürelidir. Bir günlük ilaç tedavileri
ve vajinal fitiller yeterlidir. Bunun için azol derivesi olan antifungaller
tercih edilir. Ağızdan veya bölgesel tedavide mikonazol, klotrimazol,
flukanazol ( sadece ağızdan ) verilir. Hamilelerde bölgesel klotrimazol
verilebilir. Hamilelikte her dönemde nistatin ovül kullanılabilir. Eğer eşlik eden bir bakteriyel enfeksiyon da
varsa onun tedavisinde mutlaka fayda vardır. Tekrar eden vajinal mantar
enfeksiyonlarında en sık semptom vajinal yanmadır. Bu
nedenlerden dolayı kişilerin 6 ayda bir jinekolojik muayenelere gitmeleri
önerilmektedir. Çünkü gizli infeksiyonlar ileride çok daha büyük problemlere
dönüşebilmektedir.