Türklerin denizcilikle tanışması, Orta Asya'dan Anadolu'ya göç etmesiyle gerçekleÅŸti. Bundan önce, Orta Asya'nın coÄŸrafi özelliklerinden dolayı denizcilikle ilgili herhangi bir çalışmaları ve birikimleri yoktu. Dünya milletleri, Türklerin bu tecrübesizlikle denizlerde geliÅŸme saÄŸlamasına pek ihtimal vermiyordu.

   Osmanlı'dan önce Anadolu'da kurulan devletler, denizciliÄŸin önemini kavramış ve bu sebeple de denizciliÄŸe büyük önem vermiÅŸlerdi. Osmanlı'nın denizcilik alanında önünde yararlanacağı önemli bir birikim mevcuttu. Bu birikimlerden olabildiÄŸince yararlanmasını da bildi. 

   Türklerde denizcilik alanında ilk geliÅŸmeler, Selçuklular ile baÅŸladı. 1.Alaeddin Keykubat'ın Alanya'da ve Sinop'ta tersane inÅŸa ettirmesi, denizciliÄŸe olan ilginin Osmanlı'dan da önce var olduÄŸunu gösteren bir delildir. Selçuklulardan baÅŸka Anadolu'daki beyliklerden; AydınoÄŸulları, MenteÅŸeoÄŸulları, SaruhanoÄŸulları ve KaresioÄŸulları da coÄŸrafi konumları sebebiyle denizcilikle ilgiliydiler.

   Denizcilik alanında üstün bir konumda olan KaresioÄŸulları'nın, 1345 yılında Osmanlı topraklarına katılması deniz gücü açısından önemli bir kazanım oldu. KaresioÄŸulları'nın halihazırdaki donanması Osmanlı kuvvetlerine katıldı. Bu donanma, bir süre sonra gerçekleÅŸtirilecek olan Rumeli'ye geçiÅŸte Osmanlı'ya büyük yarar saÄŸladı.

   Osmanlı'yı denizlerde güçlendiren etken sadece KaresioÄŸulları'nın alınması deÄŸildi. Orhan Bey'in bu tarihten önce -1327 yılında- Karamürsel'deki ilk Osmanlı tersanesini kurması da çok önemliydi. Orhan Bey, kurduÄŸu bu donanmanın başına Karamürsel Alp'i getirdi. Karamürsel Alp, bu donanmanın yapımında ve faaliyete geçmesinde büyük katkı saÄŸlamıştı. Bu donanmanın ardından, 1350 yılında Edincik'te üs kuruldu. Bu donanmalar küçük de olsa önemliydi.

   Ä°lerleyen süreçte, güçlü bir donanmaya sahip SaruhanoÄŸulları, MenteÅŸeoÄŸulları ve AydınoÄŸulları gibi beyliklerin de alınması Osmanlı donanmasının gücünü iyice arttırdı.

   Osmanlı'nın ilk büyük ve kapsamlı donanmasını ise Yıldırım Bayezid kurdu. Yıldırım Bayezid, bu donanmayı, 1390 yılında Gelibolu'da inÅŸa etti. Burada yeni savaÅŸ gemileri yapıldı. Gelibolu, stratejik bir öneme de sahipti. Buradan boÄŸazların geçiÅŸi de denetim altına alınabilecekti.

   Osmanlı donanmasındaki bu geliÅŸme, Fatih Sultan Mehmet dönemiyle birlikte büyük bir sıçrama yaptı. Bu dönemde, Ege ve Akdeniz'de üstünlük kuruldu. Ayrıca, Fatih Sultan Mehmet'in Ä°stanbul'un fethinde 400 parçalık donanmaya sahip olması bu gücü apaçık ortaya koyuyor.

   Bu bahsettiÄŸimiz 15. yüzyılda, denizlerdeki güçleri ile nam salmış iki devlet vardı; Cenevizliler ve Venedikliler. Osmanlı, bu ülkelerdeki denizcilik faaliyetlerinden çokça yararlandı. ÖrneÄŸin; gemi teknolojisinde Venediklileri izledi.

   2. Bayezid devrinde bazı korsanlar Osmanlı donanmasına katıldı. Yine bu devirde, donanmadaki altyapı çalışmaları hız kazandı. Ve belki de en önemlisi, gemilerde ateÅŸli silah ilk defa bu dönemde kullanıldı.

   Osmanlı donanması, en parlak dönemini 16. yüzyılda Kanuni döneminde yaÅŸadı. Bu dönemde Osmanlı donanması, Akdeniz'e tamamen egemen oldu.

   17.yüzyıldan sonra ise Osmanlı donanmasının gücü  zayıfladı. Özellikle de ÇeÅŸme, Navarin ve Sinop'ta donanmaların yakılması donanmanın gücünü oldukça zayıflattı.

KAPTAN-I DERYA VE LEVEND KÄ°MDÄ°R?

   Osmanlı'da donanma gücünün başındaki kiÅŸiye Kaptan-ı Derya denirdi. Kaptan-ı Derya, Divan-ı Hümayun'da da yer alırdı. Donanmadaki askerlere ise Levend denirdi.

DONANMANIN KATILDIÄžI SAVAÅžLAR

1. Preveze Deniz Savaşı

2. Hint Deniz Savaşı

3. Cerbe Deniz Savaşı

4. Ä°stanbul'un Fethi

5. İnebahtı Deniz Savaşı

6. Trablusgarp'ın, Tunus'un alınması

7. Kıbrıs'ın ve Rodos'un  fethi

8. Osmanlı Devleti'nden yardım isteyen Fransa Kralı 1. Fransuva'nın imdadına da Osmanlı donanması yetişmişti. Kanuni, Barboros Hayreddin Paşa'yı görevlendirmiş ve Nis kalesi donanma gücüyle alınmıştı.