Bireyler dünyaya geliÅŸlerinden ölümlerine kadar bir geliÅŸim ve deÄŸiÅŸim süreci yaÅŸamaktadır. Bu deÄŸiÅŸiklikler hem boy, kilo gibi niceliksel hem de duygu, akıl gibi niteliksel olabilmektedir. Ayrıca bireyde yaÅŸanan bu geliÅŸme ve deÄŸiÅŸmeler farklı zamanlarda yaÅŸanmakta, her bireyde farklı ÅŸekillerde gözlenmektedir. Bu nedenle bireyler birbirinden farklılaÅŸmaktadır. ÖrneÄŸin ilköğretim çağındaki iki çocuktan biri uzun diÄŸeri kısa olabilir ya da birinin kelime haznesi geniÅŸken diÄŸeri fiziksel hareketleri baÅŸarıyla yapabilmektedir.

            Bireylerde var olan niteliksel ve niceliksel özellikler bireysel geliÅŸimin fiziksel, biliÅŸsel ve psikososyal olmak üzere üçe ayrılmasına sebep olmuÅŸtur. Her alandaki geliÅŸme birbirini etkileyebilmektedir. Yaşıtlarından, çevresindekilerden daha uzun veya ÅŸiÅŸman olan çocuklar bunu sorun olarak algılayarak kendilerini çevreden soyutlayabilir böylelikle bireyin fiziksel geliÅŸim alanındaki bir özellik psikososyal alandaki geliÅŸimini olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Psikososyal anlamda baÅŸarılı geliÅŸim gösteren bir birey toplum içindeki durumunun verdiÄŸi özgüvenle kendisini daha iyi ifade edebilmekte, kendi yeteneklerinin daha çok farkında olabilmekte böylelikle biliÅŸsel ya da fiziksel geliÅŸimi olumlu yönde etkilenerek bir önceki örneÄŸin tersi görülebilmektedir.

            Her bireyin kendine has özelliklerinin olmasının kalıtım ve çevre olmak üzere iki nedeni vardır. Kalıtım, biyolojik özelliklerin genler yoluyla aktarılmasıyla elde edilen özelliklerdir ve bu nedenle anne-baba ile ilgili irsi bir kavramdır. Kalıtımsal özellikler kan grubu, saç ve göz rengi gibi özelliklerdir.

            Bireysel farklılıklarda etkili olan diÄŸer unsursa çevredir. Çevre, içinde bulunduÄŸumuz her türlü toplumsal, fiziksel ve kültürel ÅŸartları içeren ortamlardır. Birey ana rahmine düştüğü andan itibaren çevresel faktörlerden etkilenmektedir. ÖrneÄŸin hamile bir kadının bilinçsiz bir ÅŸekilde kullandığı ilaç ya da sigara gibi kötü alışkanlıklar bireyi daha anne karnındayken olumsuz etkileyecek çevresel faktörlerdendir. DoÄŸum sonrasında ise aile, arkadaÅŸ, okul, beslenme, kültür, barınma vb. birçok etken birey üzerinde etkili olmakta ve farklı özellikler kazanmasına sebep olmaktadır.

            Günümüze kadar kalıtımın mı çevrenin mi bireyin geliÅŸim ve deÄŸiÅŸimi üzerinde etkili olduÄŸu birçok kez tartışma konusu olmuÅŸtur. Günümüzde kabul edilen görüş ise her ikisinin de etkili olduÄŸu yönündedir. Bu iki unsur birbirleriyle sürekli bir etkileÅŸim içerisindedir. ÖrneÄŸin, kalıtımsal özellikleri doÄŸrultusunda uzun olabilecek bir birey iyi beslenemezse veya bir hastalık geçirmiÅŸse çevresel özellikler sebebiyle geliÅŸimi farklı yönde ilerleyebilir. Bu nedenle çevre ve kalıtımı birbirinden ayrı düşünmemek gerekir.