ya ümitsizsiniz
  ya da ümit sizsiniz.
  ya çaresizsiniz
  ya da çare sizsiniz.

    Bu sözü hayatınızda bir kez bile olsa mutlaka görmüşsünüzdür ya da duymuÅŸsunuzdur. Belki okuduÄŸunuz bir dergide, belki bir kitapta görmüşsünüzdür. Belki de sizi motive etmek isteyen bir öğretmeninizden ya da size inanan bir arkadaşınızdan duymuÅŸ olabilirsiniz. Behçet Necatigil’in olan bu söz anlatmaktadır her düşüncenin bireyde hayat bulacağını. Kötü düşünce de iyi düşünce de ancak kiÅŸinin içinde ve kiÅŸinin isteÄŸiyle oluÅŸur. Ãœmitsizlik de oluÅŸabilecek düşüncelerden birisidir. Bu kavram çok farklıdır ve insanın yaptığı iÅŸlerden soÄŸumasına hatta kendinden bile soÄŸumasına neden olabilecek güce sahiptir. ‘’Ümit insanı yaÅŸatır, yeis ( ümitsizlik ) insanı öldürür.’’ Bu sözle ne anlatılmak istendiÄŸi daha iyi aktarılmaya çalışılmıştır.

    Ãœmidi olmayan insan karamsardır, hayattan zevk almaz ve kendine güven adına herhangi bir ÅŸeye sahip deÄŸildir. Aynı zamanda ümitsizlik yaÅŸayan insanlar çok saÄŸlıklı bir ÅŸekilde düşünemez ve kendileri, gelecekleri ve yakınları için doÄŸru kararlar veremezler.

    ÃœmitsizliÄŸi sınavlar açısından ele alalım. YGS ve LYS’ye hazırlanan ve denemelerden çok kötü alan, ümitsizliÄŸin pençesine düşmüş bir öğrenciyi incelemeye çalışalım. Bu öğrenci çalışmıştır, çabalamıştır; fakat sınav sonuçları istediÄŸi yönde gitmiyorsa yavaÅŸ yavaÅŸ ümidini kaybedebilir. Diyelim ki birinci baÅŸarısızlığı kaldırabilir, ikici baÅŸarısızlığı kaldırabilir, üçüncüyü kaldırabilir. Peki ya sonra? Sonrasında olacak ÅŸey bu baÅŸarısızlıklar nedeniyle ümitsizlik yaÅŸaması ve bunun neticesinde de kötü bir kavram olan öğrenilmiÅŸ çaresizliÄŸi öğrenmesidir. ÖğrenilmiÅŸ çaresizlik eÅŸittir ben zaten yapamıyorum demektir ve yapamamayı kabul etmektir. ÖğrenilmiÅŸ çaresizliÄŸi anlatan bir örnek paylaÅŸmak istiyorum. Sirkleri hepimiz biliyoruz. Sirklerde birçok hayvan bulunur ve bu hayvanlardan en büyüğü fillerdir. Sirkler çadırlardan oluÅŸur, bazı zamanlarda günü birlik kurulur ve çok çok saÄŸlam olmayabilir betonarme bir yapıya göre ve herhangi bir olaydan etkilenme durumları oldukça yüksektir. Bu olaylardan bir tanesi sirk yangınlarıdır ve sirk yangınlarından en çok etkilenen hayvanlar fillerdir. Filler o büyük cüsselerine raÄŸmen yangında çıkmayı akıl edemez ve yangınlarda yanıp ölürler. Nedeni ise filler öğrenilmiÅŸ çaresizliÄŸi en iyi öğrenen hayvanlardandır. Filler küçükken eÄŸitilirler ve bu eÄŸitim esnasında kalın bir ip ile sıkı sıkıya baÄŸlanırlar. Filler kurtulmayı bir dener, iki dener, üç dener ve daha sonra ipten kurtulamayacaklarını, kaçamayacaklarını anlarlar. Ä°ÅŸte bu file iyice öğretildikten sonra filler büyür, yetiÅŸirler ve incecik bir iple baÄŸlarlar onları sirkte; fakat filler kaçmazlar yangın çıksa dahi. ÖğrenilmiÅŸ çaresizliÄŸi öğrenmiÅŸlerdir bir kez ve bunun üstesinden gelemezler. Yangında yanarak  can verirler. Ä°ÅŸte verdiÄŸimiz örneÄŸe de bakarsak öğrenilmiÅŸ çaresizlik çok kötü ve tehlikelidir. Bir insanın buna düşmemesi gerekiyor. Neden mi? Çünkü insan diyoruz, insan her zaman umuttur. Bizi baÅŸka ÅŸeylerden ayıran en mükemmel özelliÄŸimizdir insan olmamız. İçimizde ne kadar ümit yeÅŸertirsek ancak o kadar mutlu oluruz. Umudumuzu kaybettiÄŸimiz anda bir bakmışız bizde çökmeye yüz tutmuÅŸuz. YGS ve LYS sınavına girecek olan birey bu olayın üstesinden kendisi gelemiyor ve baÅŸarısızım etiketini kendine yapıştırıyorsa ona destek verilmelidir. Ancak dışarıdan gelebilecek güçlü bir destek onu iyi edecektir. Bu öğrenci için yapılabilecek birkaç iyilik:

• Öğrencinin kendisinin farkına varmasına yardımcı olunuz.
  
  
• Yapabilecekleri konusunda cesaretlendiriniz ve mümkün olduÄŸu kadar olumlu yaklaşınız.
  
  
• Pes edeceÄŸi durumlarda bile pes etmemesi için uÄŸraşın; fakat bu öneriler onlara boÅŸ vaatler verin anlamına gelmemektedir. Buna özen gösteriniz.
  
  
• Birlikte ilgi ve ihtiyaçlarını belirleyiniz.
  
  
• Hangi öğrenme onun için faydalı bunu saptayınız. Anlatım mı, bireysel çalışma mı, vs.
  
  
• En öncelikli görev kiÅŸinin kendisiyle barışmasını saÄŸlayın.

    Yukarıdaki adımlar sadece birkaç küçük öneridir. Bunlar bireylere göre geliÅŸtirilerek sunulmalıdır; çünkü her birey farklıdır. Genellemeler her bireye uymayabilir. Ãœmitsizlikle baÅŸ etmek hayatı çok güzel yönde etkileyecektir. Bu konuda baÅŸarılar…