“Kendini tanımak marifetlerin marifeti.”
Cemil Meriç
Birey, kimi zaman hissettikleri ve yaptıklarını tanımlayamamaktadır. Bunlar kişinin kendini tanımasıyla mümkündür fakat kendini tanıma zor bir süreçtir. Birey kendini tanımadan önce insanı ve insanın evrendeki yerini sorgulamalıdır. Dünyada mevcut olan canlı ve cansız varlıkların tümünü anlamlı kılan insandır. Bu nedenle insanoğlu çok değerlidir ve her birey de insan olma özelliğini taşıdığı için bu değeri kendinde görmelidir. Kişisel gelişim için atılması gereken ilk adım da budur.
Birey kendisini nasıl algılayıp nasıl görüyorsa öyledir. Bu nedenle öncelikle kendisine ilişkin düşüncelerini uygun şekilde değiştirmelidir. Birey, nitelikleri özellikle de bedensel özellikleri konusunda kendisine yargılayıcı bir tutumla yaklaşmamalıdır. Çünkü saç rengi, göz rengi, boy gibi unsurlar bireye kalıtımsal yolla aileden geçen özelliklerdir. Birey bu özelliklerinin çoğu zaman belirleyicisi değildir.
Birey, güçlü ve zayıf yönleri olduğunu kabul etmelidir. Kimse her bakımdan diğerlerinden üstün olduğunu iddia edemez. Her insanının farklı özellikleri vardır ve bu nedenle kimi zaman başkalarından üstün olan, kimi zaman da onlardan zayıf kalan yönleri olabilmektedir. Önemli olan kişinin kendisini tanıyarak zayıf yönlerini geliştirmesi, üstün olanları da koruması hatta daha da iyi olması yönünde çabalamasıdır. Kişi bu şekilde kendisini tanırsa alacağı kararlarda da daha başarılı olacaktır.
Deniz bardağa dökülürse bardağın alacağı yine bardak kadardır. Bu nedenle insanlar da kendi sınırlarını bilmeli, hedeflerini de ona göre yönlendirmelidir. Bireyler kendilerini tanımak için beğendikleri ve beğenmedikleri özellikleri üzerine düşünebilirler. Başka insanlardaki beğenmedikleri özellikleri veya başkalarının kendilerini nasıl gördüğünü sorgulayabilirler. Kişinin diğerleri tarafından nasıl algılandığı kadar nasıl algılanmak istediği de önemlidir. Öncelik verdiğimiz değerler, gelecekte olmak istediğimiz konum, sahip olduğumuz sorumluluklar kendimizi tanımamız için bize yol göstermektedir.
