“Kendini tanımak marifetlerin marifeti.”
Cemil Meriç
Birey, kimi zaman hissettikleri ve
yaptıklarını tanımlayamamaktadır. Bunlar kişinin kendini tanımasıyla mümkündür fakat
kendini tanıma zor bir süreçtir. Birey kendini tanımadan önce insanı ve insanın
evrendeki yerini sorgulamalıdır. Dünyada mevcut olan canlı ve cansız varlıkların
tümünü anlamlı kılan insandır. Bu nedenle insanoğlu çok değerlidir ve her birey
de insan olma özelliğini taşıdığı için bu değeri kendinde görmelidir. Kişisel gelişim
için atılması gereken ilk adım da budur.
Birey kendisini nasıl algılayıp
nasıl görüyorsa öyledir. Bu nedenle öncelikle kendisine ilişkin düşüncelerini
uygun şekilde değiştirmelidir. Birey, nitelikleri özellikle de bedensel özellikleri konusunda kendisine
yargılayıcı bir tutumla yaklaşmamalıdır. Çünkü saç rengi, göz rengi, boy gibi unsurlar bireye kalıtımsal yolla aileden geçen özelliklerdir. Birey bu özelliklerinin çoğu zaman belirleyicisi değildir.
Birey, güçlü ve zayıf yönleri olduğunu kabul etmelidir. Kimse her bakımdan diğerlerinden
üstün olduğunu iddia edemez. Her insanının farklı özellikleri vardır ve bu
nedenle kimi zaman başkalarından üstün olan, kimi zaman da onlardan zayıf kalan
yönleri olabilmektedir. Önemli olan kişinin kendisini tanıyarak zayıf yönlerini
geliştirmesi, üstün olanları da koruması hatta daha da iyi olması yönünde
çabalamasıdır. Kişi bu şekilde kendisini tanırsa alacağı kararlarda da daha
başarılı olacaktır.
Deniz bardağa dökülürse bardağın
alacağı yine bardak kadardır. Bu nedenle insanlar da kendi sınırlarını bilmeli,
hedeflerini de ona göre yönlendirmelidir. Bireyler kendilerini tanımak için
beğendikleri ve beğenmedikleri özellikleri üzerine düşünebilirler. Başka insanlardaki
beğenmedikleri özellikleri veya başkalarının kendilerini nasıl gördüğünü
sorgulayabilirler. Kişinin diğerleri tarafından nasıl algılandığı kadar nasıl
algılanmak istediği de önemlidir. Öncelik verdiğimiz değerler, gelecekte olmak
istediğimiz konum, sahip olduğumuz sorumluluklar kendimizi tanımamız için bize
yol göstermektedir.