Rahim kanseri ya da uterun kanser - usterus kanseri olarak da isimlendirilen hastalık denince rahim içini döşeyen endometrium (rahim iç zarı) sebebi ile kaynaklanan kanserler akla gelir. Bu kanserlere endometrium kanseri denir. GeliÅŸmiÅŸ ülkelerde görülme sıklığı daha fazladır. Uterus kanseri endometrium tabakasında bulunan hücrelerin kontrolsüz olarak çoÄŸalması nedeniyle oluÅŸur. OluÅŸmakta olan kanser hücreleri çevre komÅŸu dokulara, lenf bezlerine ya da kan akımı nedeni ile uzak mesafede olan bölgelerdeki organlara kadar yayılabilir. Bir kanser türünün lenf ya da kan yolu ile yayılma göstermesine Metastas denilir. Fazla görülme olasılığı olmayan uterus tümörü ise sarkomlardır (kötücül baÄŸ dokusu uru). Bu tümörler uterus kas tabakasında görülürler.

     Bayanlarda bütün kanser tipleri arasında 4. sıraya denk gelir ve en sık görülen kadın üreme sistemine ait kanserdir. Rahim (uterus) kanserlerinin pek çoÄŸunun menopoz (adet kanamalarının ve üreme fonksiyonlarının sona ermesi durumu) sonrasındaki zamanlarda ortaya çıktığı görülür.

Rahim(Uterus) Kanseri OluÅŸma Sebepleri:

     GeliÅŸmiÅŸ ülkelerde uterus içi kanserleri sık görülen jinekolojik kanserler içerisindedir. Bayanların %2 ila 3’ü hayatları boyunca uterus kanseriyle tanışırlar. 40 yaÅŸ altındaki bayanlarda görülme ihtimali nadirdir.

• ÅžiÅŸmanlık (obesite): Östrojenin kaynağı yalnızca yumurtalıklar (overler) deÄŸildir. YaÄŸ dokusuda östrojen salınımıda etkilidir. Obesite durumunda östrojen durumu artar ve endometrium kanseri için risk oluÅŸturur. Obes bayanlarda risk 3 kat daha fazladır. Ancak obesite olmayan bayanlarda da rahim kanseri görülür,
  
  
• Hipertansiyon (yüksek tansiyon),
  
  
• Diyabetes Mellitus (ÅŸeker hastalığı): Rahim kanseri diabetes mellutus hastalığı olanlarda sık olarak görülür,
  
  
• DoÄŸum yapmamış olmak,
  
  
• Polikistik over hastalığı (PCOS),
  
  
• Ä°nfertilite (kısırlık),
  
  
• Kalın bağırsak kanseri geçirmiÅŸ olmak,
  
  
• Genç yaÅŸlarda mensturuasyon gecikmeleri, mensturuasyon düzensizlikleri,
  
  
• Endometrial Hiperplazi (uterus duvarının normalde fazla kalın olması) öyküsü olan bayanlar,
  
  
• Karşılanmamış östrojen hormonu kullanılması,
  
  
• Meme kanseri tedavisi sonrası etkili olan ilacın kullanılması (tamoksifen): Tamoksifen kullanılan bayanlarda 500 kadından birisinde rahim kanseri görülür,
  
  
• Ä°leri yaÅŸlarda menopoza (adet kanamaları ve üreme fonksiyonlarının sona ermesi durumu) girilmesi,
  
  
• Daha önceden kullanılmış doÄŸum kontrol ilaçları ya da kullanmakta olan bayanlar Rahim (uterus) kanseri risklerini azaltırken, Rahim aÄŸzı (serviks) kanseri için riski arttırmaktadırlar.

     Endometrium kanseri çoÄŸunlukla erken dönemde tespit edilir, çünkü hastalar sık olarak mensturuasyon dönemi dışında ya da menopoz sonrası vajinalı kanama görürler. Endometrium kanseri erken dönemde tespit edilmiÅŸ olursa uterusun (rahim) cerrahi iÅŸlem olarak çıkartılması kanserin tedavisi için gerekli olmaktadır.

Endometrium Kanser Evreleri:

• Evre 1 de kanser yalnızca uterustadır, bu evrenin tedavisi kolaydır,
• Evre 2’de kanser uterus ve uterus aÄŸzında(serviks) gözlenir,
• Evre 3’te kanser overler (yumurtalıklar), uterus etrafında bulunan dokular ve lenf nodlarında yayılma göstermeye baÅŸlamıştır,
• Evre 4’te kanser metestas yapar.

Belirtiler (semptomlar):

     Endometrium kanserlerinin birçoÄŸu mensturuasyonun kesildiÄŸi dönemde postmenopozal (menopoz sonrası) bayanlarda meydana gelir. Rahim kanseri menopoz sonrasında görülen harhangi bir kanama, mensturuasyon gören kadınlarda mensturuasyolar arasında kanama ya da mensturuasyonun uzaması, normal olmayan kan içeren akıntılar, pelvik aÄŸrı, kilo kaybı görülür. Belirti ve bulguların çoÄŸu vajinal enfeksiyon, rahim miyomları, polipler gibi kanser olmayan iyi huylu (benign - selim) durumlarda gözlenebilir. Bu gibi durumlarının ayrımı hekim tarafından yapılır.

     En önemli belirti, vajinal kanamanın varlığıdır. Menopozdan sonra dışarıdan hormon almayan bir bayanda uterustan kaynaklanan vajinal bir kanama olursa kesinlikle endometrium kanseri yönünde araÅŸtırmaya baÅŸlanmalıdır. Dışarıdan hormon kullanımı olan ya da menopoza girmemiÅŸ bayanlarda düzenli aralıklar ile mensturuasyon ya da hormon çekilme kanamaları haricinde kanamalar mevcut ise bu kanamanın nedeni araÅŸtırılmalıdır. Aynı zamanda PAP testinde endometrial hücrenin saptandığı hastalar zaman içinde fazla miktarda mensturuasyon gören ve mensturuasyonlar arasında kanamaları olan hastalar, menopoz öncesi dönemlerde uzun süren yumurtlayamamayla birlikte kanamalı hastalar, menopoz sonrasında uterus enfeksiyonu olan bayanlarda uterus içi kanseri yönünden araÅŸtırılma yapılmalıdır.

Görülme sıklığı yaşanılan topluma göre değişir. Ancak gelişmiş olan ülkelerde sık rastlanır. %2 ila 5’i 40 yaş civarıdır. Hastalığın görüldüğü bayanlarda %75 ila 80’i menopoz dönemi içerisindedir.

Tanı:

     Herhangi bir ÅŸikâyeti olmayan bayanlarda uterus içi kanserinin saptanması için tarama testi yoktur. Fakat uterus içi kanseri olan bayanlarda belirtiler erken görülür. Uterus içi kanserinin saptanması için birden fazla yöntem kullanılır.

• Uterus içi biyopsisi: Uterus içerisinden ufak bir parçanın alınarak mikroskop altında incelenmesidir. Normal olmayan hücrelerin kontrol edilmesinde ilk yoldur.
  
  
• Vajinal (döl yolu) Ultrasonografi (USG): Uterus iç katmanının kalınlığı ve uterus çapını kontrol amaçlı ses dalgalarının kullanıldığı bir yöntemdir.
  
  
• Histereskopi: Uterus içinin gözlenmesi ya da cerrahi iÅŸlem yapılabilmesi için ince, ışık sistemli teleskopun kullanılmış olduÄŸu cerrahi iÅŸlemdir.
  
  
• Kürtaj: Uterus aÄŸzının (serviks) geniÅŸletilerek içerisindeki dokunun hafif bir ÅŸekilde kazılarak ya da şırınga yöntemi ile çekilmesi iÅŸlemidir.
  
  
• PAP smear testi: uterus içi tarama ya da teÅŸhisinde önemli bir yöntemdir. Uterus içi kanseri sadece dokunun biyopsi ile incelenmesiyle tanı konulabilir.

Tedavi:

     Erken dönemlerde konulan tanılar ile endometrium kanserinin iyileÅŸme oranı %95’tir. Histereskopi (uterus alınması iÅŸlemi) sırasında overlerin (yumurtalıkların) ve tüplerin çıkarılması uygundur. Uterus kanseri tedavisinde abdominal (karından) histerektomi iÅŸlemi tercih edilir. Abdominal (karından) histerektomi esnasında cerrahi iÅŸlemi gerçekleÅŸtiren uzman üreme organlarını detaylı bir ÅŸekilde inceler. Hekim hastanın durumuna göre tedaviyi planlar. Histerektomi iÅŸlemi sonrasında radyoterapi (ışın tedavisi) önerilmektedir. Yayılmış kanser türlerinde radyoterapi kesin önerilmektedir. Radyoterapide amaç, vücutta kalabilen kanser hücrelerinin öldürülmesini saÄŸlayarak kanserin tekrarlaması önlenir. ÇoÄŸunlukla 6 hafta kadar sürer. Hasta bayanlarda yorgunluk ve diyare (ishal) gibi istenmeyen ÅŸikâyetlere neden olabilir.

Endometrium kanseriyle histerektomi yapmış bayanlarda östrojen replasmanı önerilmez.