Bu siteyi kullanarak Gizlilik Politikası'nı ve Kullanım Şartları'nı kabul etmiş olursunuz.
Kabul Et
Gündem TürkiyeGündem TürkiyeGündem Türkiye
  • Anasayfa
  • Tarih
    TarihDaha Fazlasını Göster
    HİTİT SERAMİK SANATI
    17 Aralık 2013
    HİTİT HEYKEL SANATI
    13 Aralık 2013
    HİTİT MİMARİSİ
    5 Aralık 2013
    HİTİT MİTOLOJİSİ
    30 Kasım 2013
    HİTİT DİNİ, TEŞHUP VE HEPAT
    24 Kasım 2013
  • Eğitim
    EğitimDaha Fazlasını Göster
    Çocuğunuzun Liderlik Becerilerini Geliştirme
    17 Mart 2025
    İlk ve Ortaokul Öğretmenleri İçin Etkili Sınıf Yönetimi Stratejileri
    16 Mart 2025
    Lisansüstü Öğrenciler İçin Araştırma Fonu Bulma Stratejileri
    15 Mart 2025
    Sınıf İçi Etkileşim Dinamikleri
    14 Mart 2025
    Eğitimde Kültürel Sermaye Teorisi
    13 Mart 2025
  • Sağlık
    SağlıkDaha Fazlasını Göster
    Bebekler İçin Ek Gıdaya Geçiş Süreci
    26 Mart 2025
    Vajinal Atrofi: Menopoz Sonrası Belirtiler ve Tedaviler
    23 Mart 2025
    Ani Bebek Ölümü Sendromu Risk Faktörleri
    19 Mart 2025
    Göz Tansiyonu Ölçümü ve Önemi
    17 Mart 2025
    Menopoz Sonrası Hormonal Değişiklikler ve Sağlık Etkileri
    16 Mart 2025
  • Teknoloji
    TeknolojiDaha Fazlasını Göster
    Akıllı Telefon Pil Ömrü Optimizasyonu Teknikleri
    19 Mart 2025
    Büyük Veri Analitiği ve İnternet
    18 Mart 2025
    Grafik Tabletleri: Dijital Sanat Donanımları
    17 Mart 2025
    TypeScript Kullanımı
    15 Mart 2025
    PUBG’nin Battle Royale Türünü Başlatması
    13 Mart 2025
  • Listem
Search
  • Birey
  • Temel Bilgiler
  • Sosyal Psikoloji
  • Benlik
  • Saldırganlık
  • Toplum
  • Aile Sosyolojisi
  • Antropoloji
  • Eğitim Sosyolojisi
  • Toplum Bilimciler
  • Kültür & Sanat
  • Edebiyat / Kitap
  • Müze
  • Müzik
  • Sinema
  • Yemek Tarifleri
  • Reklam vermek için tıklayın
Okunulan: AKTÖR / GÖZLEMCİ FARKI
Paylaş
Oturum Aç
Bildirim Daha Fazlasını Göster
Yazı Tipi BoyutlandırıcıAa
Gündem TürkiyeGündem Türkiye
Yazı Tipi BoyutlandırıcıAa
  • Tarih
  • Eğitim
  • Sağlık
  • Birey
  • Toplum
  • Teknoloji
  • Kültür & Sanat
Search
  • Anasayfa
  • Listem
  • İletişim
Mevcut bir hesabınız var mı? Oturum Aç
Bizi takip edin
  • Reklam vermek için tıklayın
© 2011 Gündem Türkiye
Gündem Türkiye > Birey > Sosyal Psikoloji > Sosyal Algı > AKTÖR / GÖZLEMCİ FARKI
Sosyal Algı

AKTÖR / GÖZLEMCİ FARKI

Cemal Berk CENGİZ
Son güncelleme: 23 Nisan 2013 21:10
Cemal Berk CENGİZ 6k Görüntüleme
Paylaş
3 Dk Okuma
Paylaş

    Uyuşma yanlılığının en enteresan yönlerinden biri de uygulamada ortaya çıkan eşitsizliktir. Başka insanların davranışları hakkında içsel nedenler bulma eğilimimiz ağır basarken, kendi davranışlarımıza açıklık getirmek için kendimize bakmak yerine duruma bakarız.

    Bu durum ise ilginç bir yükleme ikilemini ortaya koymaktadır. Aynı davranış, bu davranışı gözlemleyen birisinde o davranışa olan yatkınlığın ortaya çıkardığı yüklemeleri tetiklerken, davranışı sergileyen kişide durumsal yüklemeleri harekete geçirebilir. Bir örnekle açıklamak gerekirse, parkta çocuğunu azarlayan bir anne gördüğünüzü düşünün. Hemen o kadının kötü ve acımasız bir anne olduğunu düşünüyorsunuz. Öte yandan, anne ise sergilediği davranışı hakkında düşünürken bunu çocuğunu korumak isteğinden kaynaklanan kaygı ve strese bağlamaktadır.

- Reklam -

    Yukarıda bahsettiğimiz yüklemelerdeki bu farklılık aktör/gözlemci farkı olarak adlandırılır. Bu farkı kısaca tanımlamamız gerekirse, başkalarının davranışlarını yatkınlığa bağlı nedenlerle açıklarken kendi davranışlarında duruma bağlı etmenlerin rolüne odaklanmak şeklinde açıklayabiliriz.

    Bir başka güzel örnek ise, Ann Landers’e yazılan mektuptur. Mektubu yazan kişi kendi yaşamını etkileyen ve davranışlarını şekillendiren dış güçler üzerinde odaklanmaktadır. Ona zarar veren bir ilişkiyi bitirememesine neden olan şeyi kendi içinde olan nedenlere bağlamak yerine kendi dışındaki etmenlere odaklamaktadır. Ancak Ann Landers bu mektubu güçlü bir içsel yüklemeyle yanıtlıyor. Kişinin ilişkisinin sorunlarının kaynağında annesinin ilişkiyi onaylamamışı değil kendisi olduğunu gösteriyor. Bu örnekten de aklınıza gelebileceği gibi, aktör/gözlemci farkı insanlar arasında uyuşmazlıklara sebep olabilir. Bu durumda hemen aklımıza bir soru gelmektedir. Peki neden kimi zaman aktörler ve gözlemcilerin yaptığı yüklemeler birbirlerinden bu kadar keskin bir şekilde ayrılıyor?

    Bu sorunun cevabını vermek için yeniden algısal belirginlik kavramını kullanabiliriz. Daha önce de bahsettiğimiz gibi nasıl ki başkalarının davranışlarını durumdan daha çok fark ediyorsak, kendi durumumuzu davranışlarımızdan fark edebiliriz.  Hiçbir insan ömrü boyunca kendini sürekli gözlemleyecek kadar bencil ya da ben merkezli olamaz. Dışarıdaki hayata bakarlar.  Çünkü bizim için belirgin olan şeyler başkaları, nesneler ve meydana gelen olaylardır.

    Kendimize o kadar çok dikkat etmeyiz. Bunun sonucunda ise, aktör/gözlemci bir davranışa neyin sebep olduğunu düşünürken insanlar kendilerine en belirgin ve fark edilebilir görünen bilgileri tercih ederler.

    Aktör/gözlemci farkının kaynağında aslında başka bir neden daha gizlidir. Bu nedense aktör/gözlemci farkında bilginin ulaşılabilirliğinin rolüdür. Kısaca açıklamak gerekirse, aktörler hayatları boyunca nasıl davrandıklarını bilirler, o sabah başlarından geçen olayı da bilirler. Davranış ve durumlarının zaman içerisinde gösterdiği benzerlik ya da farklılıkları gözlemcilerden daha iyi fark ederler. Kelley’in deyişiyle, aktörlerin kendileri hakkındaki tutarlılık ve ayırt edici bilgileri gözlemcilere göre daha fazladır.

    Yüklemeler yaparken zihinsel kısa yolların yanı sıra istek, gereksinim ve umutlarımızda belirleyici bir rol oynamaktadır.

Diğer Konular

UYUŞMA YANLILIĞI

Kelly’nin Kişisel Yapı Teorisi

Brunswik’in Mercek Modeli ve Sosyal Yargı

KÜLTÜR VE UYUŞMA YANLILIĞI

ÇOK KANALLI SÖZEL OLMAYAN İLETİŞİM

Etiketler:aktör gözlemci farkıaktör gözlemci farkında bilginin ulaşabilirliğinin rolüuyuşma yanlılığıyeniden algısal benlik
Bu İçeriği Paylaşın
Facebook X Bağlantıyı Kopyala Yazdır
Paylaş
Ne düşünüyorsun?
Müthiş0
Üzücü0
Komik0
Sıkıcı0
Öfkeli0
Tepkili0
Hoşnut0
Önceki İçerik DİYABETTE BESLENME
Sonraki İçerik BEYCESULTAN
Yorum bırakın Yorum bırakın

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

Yorum yapabilmek için oturum açmalısınız.

Bizi Takip Edin

FacebookBeğen
XTakip et

Yeni Konular

Bebekler İçin Ek Gıdaya Geçiş Süreci
Anne - Bebek Sağlığı 26 Mart 2025
Vajinal Atrofi: Menopoz Sonrası Belirtiler ve Tedaviler
Kadın Sağlığı 23 Mart 2025
Ani Bebek Ölümü Sendromu Risk Faktörleri
Anne - Bebek Sağlığı 19 Mart 2025
Akıllı Telefon Pil Ömrü Optimizasyonu Teknikleri
Mobil 19 Mart 2025

İlginizi Çekebilir

Sosyal Algı

KENDİNE HİZMET EDEN YÜKLEMELER

27 Nisan 2013
Sosyal Algı

YÜZ İFADELERİ ve DUYGULAR

24 Mart 2013
Sosyal Algı

SÖZEL OLMAYAN DAVRANIŞLAR

21 Mart 2013
Sosyal Algı

KÜLTÜR ve SÖZEL OLMAYAN İLETİŞİM KANALLARI

2 Nisan 2013
Gündem Türkiye

2011 yılından günümüze kadar yayında olan Gündem Türkiye; Tarih, Eğitim, Sağlık, Teknoloji, Birey, Toplum ve Kültür & Sanat kategorilerinde içerikler üreterek takipçilerine dürüst ve ilkeli bir şekilde hizmet vermeye devam etmektedir.

Linkler

  • Anasayfa
  • Gizlilik Politikası
  • Kullanım Şartları
  • Çerez Politikası
  • Yasal Uyarı
  • İletişim

Bizi Takip Edin

Yazılan her yazı yazarların sorumluluğundadır. Hiçbir yazı izin alınmadan kopyalanamaz.
© 2011-2024 Gündem Türkiye
Go to mobile version