GüneydoÄŸu Anadolu Bölgesinde yapılan arkeolojik kazı çalışmaları sonucu açığa çıkan açık hava tapınakları ve kült ile ilgili olduÄŸu düşünülen yapılardan sonra, yerleÅŸik yaÅŸama geçmeye baÅŸlamış ilk topluluklar bu buluntuların daha batısında bulunmaya baÅŸlar. Bu yerleÅŸim yerleri arasında en bilindiklerinden olan Aşıklı Höyük, bu yazımızın ana konusunu oluÅŸturmaktadır.

İlk Koruma Duvarı Ortaya Çıkıyor

                Aksaray ilinin 25 km uzağında bulunan, Kızılkaya Köyü sınırları içerisindeki Aşıklı Höyük’te bugüne kadar yapılan kazı çalışmalarında 3 tabaka gün ışığına çıkartılmıştır. Ä°kinci kültür tabakası ise en çok buluntu veren ve en geniÅŸ alanı kaplayan tabakadır. Bu tabakada mimari küçük avlular ve dar geçitler ile birbirinden ayrılan mahallelerde yapılan yerleÅŸimlerden ibaretti. Evler ise dışarıdaki duvarları taÅŸtan olacak ÅŸekilde yapılmıştı. Bunun nedeni de henüz bir sur duvarının bulunmadığı bu evrede, mahallenin dışına gelen ev duvarlarının taÅŸtan yapılması ile bir nevi savunma duvarı iÅŸlevi görmesidir. Ancak bu savunma duvarı henüz kendilerini diÄŸer insanlardan korumak için yaptıkları bir ÅŸey deÄŸildir. Zira savaÅŸlardan bu dönemde henüz söz etmek mümkün deÄŸildir. Bu korunma iç güdüsü daha çok vahÅŸi hayvanlardan dolayı ileri gelmektedir. Evlerin iç taraflarındaki duvarlar ise diÄŸer yerleÅŸim yerlerinde olduÄŸu gibi kerpiçten yapılmaktaydı.

                Bu evler temel kalıntılarından anlaşıldığı kadarıyla 2 ya da 3 bölmeden oluÅŸan dikdörtgen ya da yamuk planlı yapılardı. Evlerin giriÅŸleri ise damlarındaki açıklıktan saÄŸlanıyordu. Bu durum gene vahÅŸi hayvanların evlerin içine girmesini önlemek adına alınmış bir önlemdi. Evdeki odalar arasındaki geçiÅŸ ise duvarlarda bırakılan kapı deliklerinden saÄŸlanıyordu. Bu duvarlar da 2 veya 3 kat sıva ile sınavırdı.

İnsanları Birleştirici Bir Unsur: Ateş

                Bu odaların birinde ise dörtgen planlı büyük bir ocak bulunurdu. AteÅŸ insalığın onu keÅŸfettiÄŸi ilk dönemlerden itibaren birleÅŸtirici bir unsur olarak karşımıza çıktığından, ocağın bulunduÄŸu bu odalar aile fertlerinin toplandığı ve gününün büyük bir bölümünü geçirdiÄŸi oda olarak düşünür. Ocak hem yemek piÅŸirmeye hem de evi ısıtmaya yarayan oldukça önemli bir araçtı o dönemde. Evlerinde iki ocak bulunan ailelerin ise büyük bir zenginliÄŸe sahip olduÄŸu düşünülür.

                Höyüğün güneybatısında bulunan duvarları kırmızı boya ile kaplanmış,  ebat olarak diÄŸer yapılardan daha büyük olan bir yapı grubu bulunur. Bu yapıların tapınak yapısı olduÄŸu düşünülür. Çünkü bu yapıların tabanlarının altında hoker (bir nevi cenin) pozisyonunda gömülmüş insan cesetleri ile bu cesetlerin yanına bırakılan mezar hediyeleri bulunur. Bu hediyeler arasında taÅŸlardan ya da bakırdan yapılmış kolyeler ve yüzükler bulunurdu.

                Ä°nsan iskeletlerinde yapılan incelemeler ve kullandıkları aletlerin çeÅŸitliliÄŸine bakıldığında bu höyükte yaÅŸayan insanların henüz koyun ve keçi eti ile beslendiÄŸini gösterir. Tarım ise çok küçük alanlarda buÄŸday ve arpa üretiminden ibaretti. Kullandıkları aletlerin büyük bir çoÄŸunluÄŸu bölgede oldukça kolay ve sıklıkla bulunan volkanik camdan yani obsidyenden yaptıkları görülür.